Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, VETERİNER FAKÜLTESİ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUĞBA HAZAL ALTUNOK
Danışman: Abdullah Yalçın
Özet:Transforme edici büyüme faktörü-β (TGFβ) tümör hücrelerindeki malign özelliklerin edinimi için gerekli olan güçlü bir epitelyal mezenkimal dönüşüm (EMT) aktivatörüdür. Son çalışmalar, tümör hücrelerinde EMT'nin metabolik yeniden programlanma ile ilişkili olduğunu ve TGFβ'nın birden fazla primer hücre hattında glikolizi uyardığını göstermiştir; ancak, TGFβ'nın glukoz metabolizması üzerindeki etkisi hakkında çok az şey bilinmektedir. 6-fosfofrukto-2-kinaz/fruktoz-2,6-bifosfatazlar (PFKFBs) ailesine ait enzimler, glikolizdeki fosfofruktokinaz-1 (PFK-1) enziminin kuvvetli bir aktivatörü olan fruktoz-2,6-bifosfat (F2,6BP)'ın yapım ve yıkımından sorumludurlar. Bu çalışma ile ilk kez, TGFβ'nın, PFKFB3 ekspresyonunu indükleyerek pankreatik kanser hücre hattı Panc1'de glikolizi artırdığı ve PFKFB3'ün TGFβ aracılı Panc1 hücrelerinin invazyonu için gerekli olduğu gözlendi. Ayrıca, TGFβ'nın Snail üzerindeki artırıcı etkisinin PFKFB3'ün baskılanması ile büyük ölçüde azaldığı görüldü. Elde edilen bulgularla, Panc1 hücrelerinde PFKFB3'ün, TGFβ ile Snail'in indüklenmesi, invazif ve glikolitik bir fenotip edinilmesinde rol oynadığının anlaşılması sağlandı. Panc1 hücrelerinin aksine, TGFβ ile indüklenen EMT'nin, akciğer tümörü hücre hattı A549'da glikolizi azaltıcı yönde etki ettiği belirlendi. Ayrıca, TGFβ ile ekspresyonu artan PFKFB4'ün glikolizdeki yavaşlamaya bir etkisinin olmadığı; fakat, TGFβ ile A549 hücre hattında gözlenen mezenkimal fenotipin PFKFB4'ün baskılanmasıyla kısmen azaldığı belirlenmiş oldu. Sonuç olarak elde edilen veriler, PFKFB izoenzimlerinin TGFβ-ilişkili hücresel proseslerde önemli olabileceğine işaret etmekte olup; farklı hücrelerde TGFβ ile etkileşime giren farklı PFKFB izoenzimlerinin özgün metabolik fenotiplere neden olabileceğini göstermektedir.