Yeniden yüzlendirmeye yönelik mandibulası bulunmayan kafataslarında yaş, cinsiyet tayini ve uygun mandibula'nın dizaynı: Retrospektif çalışma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Serdar Babacan

Danışman: İLKER MUSTAFA KAFA

Özet:

Adli bilimlerin görevlerinden biri kimliği belirsiz bir bireyin teşhis edilebilmesi yer almaktadır. Tanınamayacak halde elde edilen insan kalıntılarından kimlik belirlemede bireyin anatomik profilini belirlemek için yaş, cinsiyet ve etnik köken tayini yapılmaktadır. Kimlik belirlemedeki yöntemlerden biri kafatasının cinsiyet, yaş ve etnik kökene uygun biçimde kil ve benzeri bir madde ile kaplanarak bireyin muhtemel yüzünü ortaya çıkarmaktır. Yeniden yüzlendirme adı verilen bu teknik bilgisayarlı ortamlarda da yapılabilmektedir. Yeniden yüzlendirme aşamalarının başında kafatasının eksik kısımlarının tamamlanması gelmektedir. Kırık parçalar ayna yöntemi tekniği ile mevcut olan taraf dikkate alınarak tamamlanır. Ancak bazı durumlarda kafatası ile mandibula birlikte elde edilemeyebilir. Bu durumda, mandibulası olmayan kafatasının yeniden yüzlendirilmesi problem haline gelir. Tez çalışmamızdaki amacımız, mandibulası olmayan kafatasları için önce kafatasının yaş grubu ve cinsiyetini tayin ederek kafatasının anatomik yapısına uygun mandibulayı dizayn etmektir. Tez çalışmamız Bursa Uludağ Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı'nda temin edilen üç boyutlu bilgisayarlı tomografi görüntüleri üzerinde gerçekleştirildi. Diş ve kemik gelişimi dikkate alınarak bireyler beş yaş grubuna ayrıldı. Çalışmamız toplam 282 hastaya ait görüntü üzerinde gerçekleştirildi. Mandibula üzerinde 23, kafatası üzerinde 54 değişken incelendi. Elde edilen verilerin tanımlayıcı ve karşılaştırmalı istatistikleri, diskriminant fonksiyon analizi ve regresyon formüllerinin geliştirilmesi SPSS 20.0'da yapıldı. Cinsiyetler arası ve yaş grupları arası karşılaştırmalı ve tanımlayıcı istatistik bulguları tablolar halinde verildi. Yaş grubu tayini ve cinsiyet tayini için diskriminant fonksiyon analizleri yapıldı. Her yaş grubu ve cinsiyet için kafatası anatomisine uygun mandibulanın dizaynı için regresyon formülleri geliştirildi. Yaş tayini cinsiyet tayini yapılmayan bireyler adına tüm gruplar için geçerli regresyon formüller geliştirildi. Tez çalışmamızın, morfometrik verilerle diskriminant analizi yöntemi ile yaş grubu tayini ve mandibulası olmayan kafataslarının anatomisine uygun mandibulanın dizaynını gerçekleştirecek regresyon formülleri ile adli bilimciler ve antropologlar için faydalı olacağı kanaatindeyiz.