Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Cemile Sinem Akyün Gezgin
Danışman: MIZRAP BULUNUZ
Özet:Beyin ve öğrenme üzerine yapılan araştırmalar, okul içinde şiddeti yüksek işitsel uyaranların öğrenme ortamını olumsuz etkilediğini göstermektedir. Bu araştırma Bursa İli Osmangazi İlçesi'nde bir ilkokulda yapılmıştır. Söz konusu okulda gürültüyü azaltmaya yönelik eğitim çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı okulda gürültü düzeyini ve nedenlerini çeşitli boyutlarıyla değerlendirmektir. Okulda farklı zaman aralıklarında gürültü ölçümleri yapılmıştır. Toplanan veriler yönetmelikte belirtilen gürültü sınır değerleriyle karşılaştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini okul müdürü, öğretmenler ve öğrenciler oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak ses ölçüm cihazı, gözlem formu, öğrenci anketi ve görüşme formu kullanılmıştır. Toplanan veriler betimsel araştırma yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Gürültü düzeyi teneffüs saatlerinde ortalama 80,31 dB(A) olarak ölçülmüştür. Ders saatlerinde ise 68 dB(A) seviyesinde olduğu saptanmıştır. Bu bulgular C sınıfı akustik performans sınır değerinin (39 dB) bile oldukça üzerindedir. Ölçülen gürültü değerleri işitsel, fizyolojik ve psikolojik sağlığı tehdit edici boyutlardadır. İşitsel konforun bu kadar düşük olduğu okul ortamında, yürütülen eğitim-öğretim faaliyetlerinden verimlilik beklemek oldukça güçtür. Okulda gürültü kirliliğine karşı yapılan eğitim faaliyetleri sonucunda, okuldaki paydaşların gürültü farkındalığı ve gürültünün azaltılması konusunda pozitif tutum geliştirmelerine katkı sunmuştur. Okul binasının akustiğine yönelik gözlemlerde, seçilen okulun hiçbir bölümünde ses emici akustik malzeme kullanılmadığı gözlenmiştir. Okul içinde başlıca gürültü kaynağı olarak bozuk lambalar, bozuk projeksiyon cihazları, yüksek sesli melodik zil sesi, öğrenci ve öğretmenlerin gürültücü davranışları tespit edilmiştir. Öğretmenler ve okul müdürü ile gerçekleştirilen görüşmelerin analizinden elde ana temalar: 'gürültünün nedenleri', 'gürültünün etkileri' ve 'gürültünün kontrol edilmesi' şeklindedir. Her ana temaya ilişkin olarak alt temalar bulunmaktadır. Örneğin, Gürültünün Nedenleri ana teması 'okul içi ve 'okul dışı' gürültülerden oluşan alt temalardan oluşmaktadır. Okul İçi Gürültüler alt teması da 'öğrencilerin gürültücü davranışları', 'öğretmenlerin rolü ve ortak tutum eksikliği', 'okulun akustik donanımı', 'cinsiyete ve yaşa bağlı gürültü' alt sınıflar ve bunlara ilişkin alıntılarla aktarılmıştır. Müfredatı yetiştirmeye çalışan öğretmenlerin çocuklar için daha mutlu olabileceği bir eğitim sistemi istemesi, gürültü karşısında öğretmenlerin sesi ses ile bastırma çabaları ve örnek davranışlar sergilememesi, yalıtım olmadığı için yan sınıftan veya bahçeden sınıfa rahatlıkla ulaşan sesler, okul içi gürültüler sınıflandırmasında yer almıştır. Velilerin gürültücü davranışlar sergileyen insanlar olduğu düşüncesi, ekran karşısında vakit geçiren çocukların uyaran eksikliği sebebiyle okul ortamında gürültü yapması, teneffüs, yağmurlu havalar ve kış aylarında gürültü yoğunluğunun değişmesi gürültünün nedenlerine dair okul dışı gürültüler sınıflandırmasında sıralanmıştır. Gürültünün etkileri ana temasında ise gürültüden kaynaklı olarak kendi davranışlarını sorgulayan ve anlam veremeyen öğretmenler, mesleğinden soğuyan ve emekli olmak için gün sayan öğretmenler, gürültü kaynaklı işitme kaybı yaşayıp cihaz kullanmaya başlayan öğretmenler, odasında işini rahatlıkla yapamayan öğretmenler ile ev hayatında iletişim sorunları yaşayan öğretmenlerin görüşleri ortaya çıkarılmıştır. Öğrenme ortamında gürültünün en yıkıcı etkisi öğrencilerde ve öğretmenlerde motivasyonu düşürerek odaklanma problemi yaratmasıdır. Okul müdürü, kapı kapalıyken bile odasında koridordan gelen gürültüden dolayı konuşulanları anlamadığını ve okulun akustik olarak iyileştirilmesine ihtiyaç olduğunu ifade etmiştir. Sonuç olarak, okulda akustik önlemlerin alınmamış olması, okul binası içinde gürültücü davranışlara karşı herhangi bir kural bulunmaması ve gürültüyü azaltma konusunda ortak bir bilinç ve kültür geliştirmemiş olması okulda gürültü kirliliğinin en önemli nedenleridir. Milli Eğitim Bakanlığı önderliğinde il, ilçe Milli Eğitim Müdürlükleri'nin okuldaki işitsel konforun sağlanmasına yönelik projeler yapılması teşvik edilmelidir.