Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2001
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MURAT ÖZGÜR TEZCAN
Danışman: MEHMET AKANSEL
Özet:1970'li yıllarla beraber Japonya ve diğer doğu ülkelerinden gelen rekabet baskısıyla krize giren Amerika ve Avrupa'daki işletmeler bu durumu aşmak için çeşitli arayışlara girmişlerdir. Bunlardan bazıları tam zamanında üretim ve toplam kalite yönetimi gibi Japonya kökenli yaklaşımları benimserken bazıları da özgün yöntemlere yönelmişlerdir. Dr. Eliyahu Goldratt tarafından geliştirilen Kısıtlar Teorisi' de bu yönelimin bir sonucudur. Kısıtlar Teorisi genel anlamda bir yönetim felsefesi olarak ele alınabilir. Hedefi olabilecek yüksek performansın önünde bir engel olan kısıtları bulup onları etkin hale getirerek sistem çıktısını dolayısıyla satışlar yoluyla kazanılan parayı artırmaktır. Kısıtlar teorisi üç ana daldan oluşmaktadır. Bunlar lojistik, performans yönetimi ve problem çözme/düşünme süreçleridir. Kısıtlar Teorisi'nin lojistik yaklaşımında önemli olan darboğaz kaynakların tespit edilmesi ve verilecek diğer tüm kararların darboğazı etkin kılmak amacına bağlanmasıdır. Çünkü darboğaz olmayan kaynakların darboğaz kaynağa göre yüksek bir kapasite kullanım oranı ile çalışmasının sistem çıktısına olumlu bir katkısı yoktur aksine süreç içi envanterlerin artması gibi olumsuz bir sonucu vardır. Bir imalat ortamında darboğaz makinayı etkin kullanmanın yolu önüne bir zaman tamponu koyarak onu istatistiksel dalgalanmalar ve bağımlı olayların etkisinden korumaktır. Zaman tamponu aslında darboğaz makinenin malzeme bulamamaktan dolayı aylak kalmasını engelleyen bir envanter biriktirme mekanizmasıdır. Ama Kısıtlar Teorisi lojistik yaklaşımında zaman tamponu büyüklüğünün belirlenmesi özellikle birden fazla kısıt makinanın olduğu durumlarda önemli bir sorun halini almaktadır çünkü bu büyüklük sistem performansını önemli ölçüde etkilemektedir. Bu çalışmada ilk olarak Kısıtlar Teorisi tarihsel gelişimi ve alt dallan ile birlikte ayrıntılı biçimde incelenmektedir. Ardından bir imalat ortamında tespit edilen kısıt makinalar için çeşitli yaklaşımlarla zaman tamponu büyüklükleri bulunmaktadır. Bunun ardından yaklaşımların performansları kısıt makine işlem yüzdeleri, parça çıktı miktarları ve ortalama toplam envanter miktarları kriterleri çerçevesinde istatistiki olarak karşılaştırılarak değerlendirilmekte ve sonuç olarak en uygun tampon büyüklüğü tespit edilmektedir.