Bursa ili kentsel atıksu arıtma tesisleri performanslarının istatistiksel olarak değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞE GÜNEŞ ÇEPNİ

Danışman: ARZU TEKSOY

Özet:

Bursa İli; Türkiye'nin demografik açıdan en yoğun kentlerinden biri olup endüstriyel alanda da gelişmiş bir yapıya sahiptir. Şehrin Doğu ve Batı atıksu havzasındaki kentsel atıksularının arıtımı; Doğu ve Batı Atıksu Arıtma Tesisleri ile gerçekleştirilmektedir. Her iki tesiste ileri biyolojik arıtma prosesleri uygulanmakta olup tesislerde azot ve fosfor giderimi de gerçekleştirilmektedir. Atıksu arıtma tesislerinin işletiminde değişken ve dinamik bir yapı söz konusu olduğundan verilerin analizi, prosesi anlama ve işletim kaynaklı hataları kontrol etme açısından birtakım faydalar sağlamaktadır. Bu tez çalışmasında 2009-2013 yılları arasındaki mevsim değişimlerinin Doğu ve Batı Atıksu Arıtma Tesisleri giriş ve çıkış atıksuyunda ölçülen; pH, iletkenlik, BOİ5 (biyokimyasal oksijen ihtiyacı), KOİ (kimyasal oksijen ihtiyacı), AKM (askıda katı madde), toplam azot (TN) ve toplam fosfor (TP) gibi parametrelere etkileri belirlenmiştir. Giderim verimleri kullanılarak mevsimlere göre tesis verimliliğinde farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. Ayrıca seçilen parametrelerin giderim verimlerinin yıllara göre değişimleri istatistiksel olarak test edilerek arıtma tesislerinin performansları değerlendirilmiştir. Değişkenlerin normal dağılıma uygunluğu Shapiro-Wilk testiyle incelenmiştir. Varyansların homojenliğini araştırmak için homojenlik testi yapılmıştır. Verilerin normal dağılım göstermemesinden dolayı parametrik olmayan istatistiksel testler kullanılmıştır. Gruplar arası karşılaştırmalarda Kruskal-Wallis H testi ile Mann-whitney U testi kullanılmıştır. Çoklu karşılaştırmalarda Bonferroni düzeltmesi yapılmıştır. Anlamlılık düzeyi olarak α=0,05 alınmıştır. İstatistiksel analizler için SPSS (Statistical Package for the Social Sciences); analizlerin kutu-bıyık diyagramları ile grafiksel olarak gösterilmesi amacıyla MİNİTAB istatistik paket programları kullanılmıştır.