ASİA EYALETİ MEZAR YAPILARINDAKİ ROMANİZASYON İZLERİ

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, ARKEOLOJİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BUĞRA KURU

Danışman: İbrahim Hakan Mert

Özet:

ASİA EYALETİ MEZAR YAPILARINDAKİ ROMANİZASYON İZLERİ

Yüz yılı aşkın bir süredir, çeşitli dallardan bilim insanlarının üzerine çalışmalar yaptığı Romanizasyon konusu, daha çok epigrafik veriler üzerinden, soyut bağlamda incelenmiştir. Bu sürecin maddi kültür üzerindeki etkilerini konu alan çalışmalar ise oldukça kısıtlıdır. Bu tez çalışmasında, Romanizasyon sürecinin Asia Eyaleti mezar yapılarına ne gibi etkisi olduğunu ortaya koymak amaçlanmıştır.

Bunun için, Asia Eyaleti sınırlarında kalan kentlerin mezar yapıları, oluşturulan katalogda toplanmıştır. Bu mezar yapılarında Romanizasyon süreci boyunca gözlemlenen etkiler üç ana grupta toplanmıştır: 1. Tipolojide Görünen Etkiler, 2. Mezar Lokasyonlarında Görünen Etkiler, 3. Mezar Yapılarındaki Plastik Eser ve Yazıtlarda Görünen Etkiler

Tipolojide görünen etkiler, “Roma’dan "ithal edilen" mezar tipleri” ile “bölgede geçmiş dönemlerde kullanılmış olan, fakat Roma hakimiyeti ile birlikte kullanımının artmış olduğu mezarlar” olarak iki gruba ayrılabilir. Mezar yapılarının lokasyonlarına bakılacak olursa: Geçmiş dönemde yol ve/veya denizlere hakim bir tepe üzerine, izole alanlara konumlandırılan anıtların aksine; Roma hakimiyeti ile birlikte bu anıtların kentlerin ana yollarının hemen paraleline, mümkün oldukça bu kapılara yakın yerlere konumlandırıldığı anlaşılmaktadır. Mezar yapılarının üzerindeki plastik eserler ile yazıtlarda, mezar sahiplerinin Romalı Kimlikleri ile Yunan kökenlerinin bir arada yansıtıldığı görülmektedir.

Yapılan çalışma sonucunda, Asia Eyaleti’nde Roma hakimiyetinden sonra yapılan mezar yapılarının çoğunun, Romalılaştırma sürecinin bir sonucu olduğu; aynı zamanda Romalılaşma sürecine hizmet eden birer araç oldukları anlaşılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Romanizasyon, Romalılaşma, Romalılaştırma, Asia Eyaleti, Mezar Yapıları