Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Firooz Raoofy
Danışman: Leman Pınar Tosun
Özet:Bu çalışmada, kadınlara yönelik kalıpyargıların ve algılanan sosyal mesafenin, giyimleriyle (geleneksel veya modern) bağlantılı olarak değişip değişmediği bir Afganistan örnekleminde incelenmiştir. Elli beş katılımcıdan (26 kadın, 29 erkek) veri toplanan bir pilot çalışma yapılarak kalıpyargıları değerlendirmede kullanılacak sıfatlar belirlendi. Ana çalışmada ise, Afganistan'da yaşayan 152 Müslüman katılımcıdan (55 erkek, 97 kadın), veri toplandı. Katılımcıların yarısına bir Afgan kadının geleneksel (hicap) giyimli fotoğrafı, diğer yarısına modern (başı açık) giyimli fotoğrafı sunuldu. Fotoğraftaki kadını sevecenlik ve yetkinlik açısından değerlendirmeleri istendi ve bu kadınla aralarında algıladıkları sosyal mesafe ölçüldü. Ek olarak, günlük yaşamlarında fotoğraftaki kadına benzer kadınlarla temas kurma sıklıkları soruldu. İki farklı koşuldakilerin fotoğraftaki kadına dair değerlendirmeleri karşılaştırıldı. Karma Varyans Analizi sonuçları, fotoğraftaki kadın geleneksel giyimli olduğunda, modern giyimli olduğu koşula kıyasla daha sevecen değerlendirildiğini gösterdi. Ayrıca geleneksel giyimli kadın koşulunda sevecenlik ve yetkinlik düzeyleri eşit algılanırken, modern giyimli kadın koşulunda yetkinlik sevecenlikten daha yüksek algılandı. Bulgular ayrıca, modern giyimli kadınlarla daha az sosyal temas kurulduğunu ve onlarla daha yüksek düzeyde sosyal mesafe algılandığını da gösterdi. Çalışmanın ikinci amacı, modern kadınlara yönelik algılanan sosyal mesafenin düzeyini sosyal temas sıklığı, cinsiyet sistemini meşru görme eğilimi, sevecenlik ve yetkinlik kalıpyargıları üzerinden açıklamayı öneren bir modeli sınamaktı. Yalnızca modern giyimli kadın koşulundaki katılımcıların verilerine uygulanan Yapısal Eşitlik Analizi sonuçlarına göre, modern giyimli kadınlarla temasın az olması katılımcıların toplumsal cinsiyet sistemini meşru görmeleriyle ve sistemi meşru görmeleri, algıladıkları sosyal mesafenin yüksek olmasıyla ilişkilidir. Sistemi meşru görmek, algılanan sosyal mesafe ile doğrudan ilişkili olduğu gibi, modern giyimli kadını sevecenliği düşük olarak kalıpyargılama üzerinden dolaylı olarak da ilişkilidir.