Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, ZİRAAT FAKÜLTESİ, GIDA MÜHENDİSLİĞİ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLŞAH ÖZCAN SİNİR
Danışman: Ömer Utku Çopur
Özet:Günümüzde gelişmiş ülkelerde çağın hastalığı olarak ifade edilen obezite; bazı kanser türleri gibi birçok hastalığın tetikleyicisi konumundadır. Karbonhidratlar vücudumuza enerji sağlayan bileşenlerin başında gelmekte olup, bu grupta yer alan şekerler, geniş kullanım alanı ile gıda sanayi için ayrı bir öneme sahiptir. Gıda sanayinde sıkça kullanılan toz şeker (sakaroz) yerine son yıllarda daha ucuz olan yüksek fruktozlu mısır şurubunun (YFMŞ) kullanımı yaygınlaşmıştır. Gıda katkı maddelerindeki değişiklikler, günümüzde hastalıkların besin kaynaklı olup olmadığı tartışmalarını da beraberinde getirmiştir. Bu araştırmada, nişasta bazlı şekerlerden olan YFMŞ'nin metabolizmada oluşturduğu değişimler ve obezite üzerine olası etkisi Sprague-Dawley cinsi sıçanlar üzerinde (in vivo koşullarda) incelenmiştir. Bu amaçla bileşiminde tatlandırıcı olarak aynı oranlarda (% 10) sakaroz ve YFMŞ bulunduran şeftali nektarları, deney hayvanı olarak seçilen sıçanların rasyonlarına ilave edilip, günlük olarak tüketimlerine ad libidum şartlarda sunulmuştur. Yedi aylık süreçte sıçanlarda kilo kontrolü ve yem tüketimi kontrolü haftalık olarak, şeftali nektarı tüketimi ise günlük olarak ölçülmüştür. Çalışmanın sonunda sıçanların koltukaltı ve göbek çevresi ile boy uzunlukları ölçülmüş, karaciğer, abdominal ve gonadal yağları tartılmıştır. Yapılan ölçümlerden vücut ağırlığı yüzde değişimleri, beden kitle indeksi (BKİ) ve Lee indeks değerleri hesaplanmıştır. Çalışmanın başlangıcında ve sonunda sıçanlardan kan alımı yapılmış ve biyokimyasal (glukoz, insülin, leptin ve trigliserid) parametreler ayrıca incelenmiştir. Gruplar arasında toplam şeftali nektarı tüketimi, vücut ağırlığı yüzde değişimleri, BKİ, Lee indeks, glukoz, insülin, leptin ve trigliserid değerleri bakımından istatistiksel bir farklılık saptanmamıştır. Sıçanların yem tüketimleri ise istatistiksel olarak fark göstermiştir. En fazla tüketim kontrol grubunda gözlenirken, en az yem tüketiminin sakarozlu şeftali nektarı tüketen grupta gerçekleştiği ortaya konmuştur. Bu sonuçlar ışığında, YFMŞ içeren şeftali nektarının çalışmada yer alan oranda günlük olarak tüketilmesinin obezite oluşumu üzerine sakarozlu meyve nektarından daha fazla katkı sağlamadığı belirlenmiştir.