Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RUHAN ÖZEL
Danışman: AHMET KILINÇ
Özet:Bir öğretmenin fen öğretim oryantasyonu, onun inançlarının ve sınıf içi pratiklerinin anlaşılması için etkili bir araçtır. Literatürde oryantasyonlar ve sınıf içi pratikler arasındaki ilişkinin karmaşık olduğu, bazı nedenlerden dolayı öğretmenlerin fen öğretim oryantasyonlarını tam anlamıyla sınıf içi pratiklerine yansıtamadıkları belirtilmektedir. Fen öğretmenlerinin düşük ve yüksek başarılı öğrencilere yönelik var olan derin inançlarının sınıf içi pratiklerine nasıl yansıdığı cevaplanmamış bir sorudur. Bu noktada, bu araştırmanın amacı bir Fen Bilimleri öğretmeninin düşük ve yüksek başarılı öğrencilere yönelik öğretiminde, öğretim oryantasyonunda yapmış olduğu değişimlerin doğasını anlamaktır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden tekli durum çalışması naturalistik bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Araştırma Kocaeli ili Gebze ilçesi merkez okullarından birinde görev yapmakta olan bir Fen Bilimleri öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama süreci görüşme ve gözlem basamaklarından oluşmuştur. Görüşme basamağında altı adet, gözlem basamağında ise bir adet form kullanılmıştır. Araştırmada bir Fen Bilimleri öğretmeninin pedagojik inanç sistemi ile düşük ve yüksek başarılı öğrencilere yönelik öğretim oryantasyonu arasındaki ilişkileri belirleyebilmek için tümevarımsal kodlama kullanılmıştır. Bu aşamada gömülü(grounded) teoriden faydalanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; bir Fen Bilimleri öğretmeninin düşük ve yüksek başarılı öğrencilere yönelik öğretim oryantasyonu, transformasyona yönelik inançlar ve bu transformasyonları destekleyen düşük ve yüksek başarılı öğrencilere yönelik inançlar olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Öğretmen açıklamalarında dönüşümler yaparak ve öğrencilerin başarı düzeylerine göre belirli öğretim stratejilerini kullanarak öğretiminde ayarlamalar yapmaktadır. Transformasyonları destekleyen düşük ve yüksek başarılı öğrencilere yönelik inançlar bilgi, beceri, öğrenme stratejileri ve öğrencilerin zorlandıkları çözüm aşamaları temalarından oluşmaktadır. Öte yandan bu Fen Bilimleri öğretmeninin düşük ve yüksek başarılı öğrencilere yönelik inanç sisteminin, öğretim oryantasyonu ile ilgili inançlar ve genel pedagojik inançlardan oluşan kompleks bir yapıda olduğu gözlenmiştir. Bu noktada hem program yapıcılara hem de düşük ve yüksek başarılı öğrencilere yönelik öğretmen oryantasyonu çalışmaları ile ilgili olarak öğretmen eğitimi araştırmacılarına bazı önerilerde bulunulmuştur.