Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HASAN ÖZGÜR ŞIĞVA
Danışman: AHMET İPEK
Özet:Bu doktora tezi çalışmasında, hıyar (Cucumis sativus L.)'da önemli bir virütik hastalık etmeni olan Kabak Sarı Mozaik Virüsü (ZYMV)'ne karşı dayanıklılık sağlayan gene bağlantılı moleküler işaretleyicilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla daha önceden bu hastalığa karşı belirlenen homozigot dayanıklı ve homozigot hassas iki hıyar çeşidi kullanılmıştır. Bu ebeveynler bire bir melezlenerek F1 hibritleri elde edilmişitir. Elde edilen F1 populasyonundan rastgele seçilen 5 adet birey, kendilenerek 5 adet F2 populasyonu oluşturulmuştur. Elde edilen 5 adet F2 populasyonundan 1 tanesi seçilmiş ve bu populasyon bireylerinin her biri ekilerek F3 aşamasına gidilmiştir. F3 aşamasında elde edilen bireylerden 10 ar adet tohum alınarak bu bireylerde patojenisite testi yapılmıştır. Yapılan patojenisite testi sonucunda dayanıklı, hassas ve heterozigot guruplar belirlemiştir. Yapılan her bir kademede bitkiler 3-4 gerçek yaprak aşamasına geldiğinde bu bitkilerden tek tek yaprak numuneleri alınarak DNA izolasyonları yapılmıştır. F3 aşamasında yapılan patojenisite testi sonrasında belirlenen guruplar göz önünde alınarak hassas ana, dayanıklı baba, dayanıklı gurup-1, dayanıklı gurup-2, hassas gurup-1, hassas gurup-2 ve negatif kontrol (su) olmak üzere 8 gurup belirlenmiştir. Bu gurupların (negatif kontrol hariç) DNA ları alınarak, moleküler işaretleyiciler ile taramaları yapılmıştır. Moleküler işaretleyici taramalarında 170 adet SRAP, 586 adet SSR, 11 adet InDel ve 308 adet AFLP primer kombinasyonları kullanılmıştır. Yapılan moleküler tarama sonuçlarına göre, 170 adet SRAP primer kombinasyonlarından760 DNA bandı elde edilmiştir. Elde edilen bu DNA bandlarından 68 tanesi ilgili DNA larda polimorfizm göstermiş olup, polimorfizim oranı % 8,95' tir. 586 adet SSR primerlerinden 52 tanesi ilgili DNAlarda polimorfizm göstermiş olup, polimorfizim oranı % 8,87' dir. 11 adet InDel primerlerinden 32 adet DNA bandı elde edilmiş, elde edilen bu bantlardan 4 tanesi polimorfizm göstermiş olup polimorfizim oranı % 12,5'tir. Toplamda 308 adet AFLP kombinasyonu denenmiştir. Yapılan bu çalışmaların sonucunda E-ACA/MCA, EACA/M-CC, E/ACA/M-CT, E-AAC/M-CA, EAAC/M-CC, EAAC/M-CT, E-AAT/M-CAC, E-AAT/M-CAG, E-ACT/M-CAA primer kombinasyonları, daha önceden oluşturduğumuz ana, baba, F1 ve bulk guruplar üzerinde doğru açılımı verdiği gözlemlenmiştir.