Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HASAN ALİ CİVELEK
Danışman: Fatih Karpat
Özet:Dişli çarklar günümüzde teknolojinin gün geçtikçe ilerlemesine rağmen halen en yaygın kullanılmakta olan güç aktarım elemanlarıdır. Farklı boyut, form ve malzemelerden imalatı mümkün olduğundan otomotiv, iş makinaları, havacılık, denizcilik, uzay, savunma sanayi gibi birçok sektörde kullanılabilmektedir. Gün geçtikçe teknolojinin de ilerlemesi göz önünde bulundurulacak olursa bu sektörlerde moment, hız ve güç ihtiyacı artış göstermektedir. Bu parametrelerin artması sonucu dişli çarklar üzerindeki dinamik yüklerin de artması söz konusudur. Bu sebeple dişli çarkların tasarımı yapılırken, çalışma esnasında maruz kaldığı darbeler göz önünde bulundurularak darbe direnci dikkatlice belirlenmelidir. Bu çalışmada, dişli çarklar üzerindeki darbe yüklerini belirlemek için deneysel bir yöntem uygulanmıştır. Deneyler, bu yöntem için tasarlanmış ve üretilmiş olan özel bir dişli darbe test düzeneğinde yapılmıştır. Darbe test düzeneği çalışma prensibi, belirlenebilir bir yükün, belirlenebilir bir yükseklikten, sabitlenmiş dişli çarkın dişi üzerine bırakılması şeklindedir. Bu işlem sonucunda dişli çarkın dişinin kırılması olayı gerçekleşmektedir. Özel bir cihaz yardımı ile kırılma esnasındaki oluşan kuvvet, ivmelenme ve deplasman değerleri ölçülmektedir. Bu çalışmada simetrik ve asimetrik olmak üzere iki ayrı formdaki evolvent dişli çarklar üzerinde deney yapılmış olup diş formunun darbe yüklerine olan etkisi incelenmiştir. Sonuç olarak asimetrik evolvent dişli çarkların, simetrik evolvent dişli çarklara göre daha yüksek darbe dayanımı olduğu belirlenmiştir. Aynı zamanda, bu çalışma 118 M 810 numaralı “Standart ve Asimetrik Profilli Dişlilerin Darbe Dayanımlarının Deneysel Olarak İncelenmesi” isimli TÜBİTAK projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir.