Elektrik çeliklerinde delik geometrisine bağlı manyetik akı dağılımının incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, FİZİK, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÇAĞDAŞ ERDÖNMEZ

Danışman: Naim Derebaşı

Özet:

Elektrik üretim ve aktarımı konusunda elektriğin temel taşları olan çeşitli devre elemanlarımız, makinelerimiz ve aletlerimiz vardır. Bunlara baktığımızda bu tezde yapısına odaklandığımız, elektrik enerjisini hareket enerjisine çeviren elektrik motorları, hareket enerjisini elektrik enerjisine çeviren alternatörler ve elektrik enerjisi aktarımı sırasında kullandığımız transformatörlerimiz mevcuttur. Burada ki elektrik motorları, alternatörler ve transformatörlere odaklanmamızın amacı yapısında bulunan elektrik çelikleridir. Elektrik çelikleri bu yapıların olmazsa olmaz parçası durumundadır ve bundan dolayı elektrik çeliklerindeki verimin günümüz dünyası için önemi büyüktür. İşte bu elektrik çeliklerinden yapılan bu aletlerimizin yapımı sırasında elektrik çeliklerinin yapısında birbirine birleştirmek için delik açılır. Bu delik elektrik çeliklerinin düzenli yapısında bir ortam değişikliğine neden olur. Bu bozulma manyetik alanda çalışması gereken elektrik çeliklerinin üzerinden geçen manyetik akı çizgilerinin yön değiştirmesine buda manyetik dirence neden olur. Manyetik direnç ise güç kayıpları yaratarak manyetik verimliliği azaltır. Bu çalışmamızda ve bu bilgilerin ışığında en çok yaygın olarak kullanılan % 3 silisyum katkılı FeSi (Fe:Demir Element Sembolü, Si:Silisyum Elementi Sembolü) elektrik çeliklerini çeşitli geometrik delik yapılarında hatta bir adım öne giderek lazer kesim ve su jeti kesimleri yaparak aynı geometrik deliklerde bir karşılaştırmaya gidilmiştir. Manyetik akının ne kadar bozulmaya uğradığını delik yapılarında anlamak için geometrik şekillerin ağırlık merkezlerine göre aynı açı ile birer algılayıcı bobin yerleştirilerek manyetik akının değeri bobin üzerindeki manyetik akı tarafından indüklenen gerilim değeri ile hesaplamaya çalışılmıştır. Bu deneysel hesaplamaları yapıp sonuçları yorumlayarak manyetik akı verimliliği hakkında bir sonuca varmaya çalıştık.