Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HASAN BASRİ ALKAYA
Danışman: AHMET GÜÇ
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Coğrafi bir bölgenin yaşam alanı olması için gerekli bütün özellikleri taşıyan, tarihi süreç içinde Anadolu’nun önemli jeopolitik noktalarından biri olan Bursa şehri, Türklüğün tarihinde kurulan devletlerden biri olan Osmanlı Devleti’nin kuruluş ve gelişimine şahit olmuştur. Osmanlı’nın ilk devir yönetim merkezi olması, Türk ve İslam dünyasının önemli şahsiyetlerinin burada toplanmasına sebep oldu. Bu dönemde Bursa’da kurulan dinî, ilmî, sosyal yapı ve kurumlar, kültür hayatının gelişmesinde çok etkili oldular. Devletin yönetimi ve insanların aydınlatılmasında önemli vazifeler icra eden kimseler, hayatta iken gördükleri büyük saygıyı ölümlerinden sonrada gördüler. Bunlar için türbeler yapıldı, günümüze kadar gelen menkıbeler anlatıldı. Halk nazarında evliyaya dönüşen bu şahısların türbeleri, çeşitli amaçlarla bulundukları yerler, kutsal mekanlar haline gelerek büyük ilgi görmektedir. Bu mekanlarda var olduğuna inanılan kutsallık kaynağından yararlanmak amacıyla önemli sayıda ziyaretçi buralara yönelmiştir. Hastalıklarına derman arayanların, dileklerinin gerçekleşmesini isteyenlerin manevî müracaat yeri olarak çeşitli pratiklerin uygulandığı ve duaların edildiği yerler haline gelmiştir. Bu inanç ve pratiklerin geri planında insan psikolojisinin, çevre faktörünün, sosyal ve ekonomik imkanların etkileri yanında, İslam öncesi Türk inanç ve kültürünün izlerini görmek mümkündür. Önceki inanç kültürümüzün Tanrı inancı ve bu merkez etrafında var olan; bazı güçlü ruhlardan yardım isteme ve bu güçlere kurban sunma anlayışı, islami renge bürünerek “evliya kültü”ne dönüşmüştür. Bu davranış biçimleri İslam dininin tevhit inancı ile çelişir görünse de; bu durum Türk Müslümanlığı’nın farklı bir yönü olarak halkın ziyaret fenomeninin islami motiflerle karışık bir kült ile halk dindarlığının ve halk inançlarının yansımaları olarak görülmelidir. İncelenen sahanın genişliği de dikkate alınarak, araştırmamızı merkez ilçelerle sınırlı tuttuk. Tez çalışmamızı ana başlığının konusu altında, bir bütün halinde, ziyaret edilen yerleri ve buralarda yapılan uygulamaları sunmaya çalıştık.