Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HİLAL ÖZDEMİR
Danışman: İSMAİL GÜLER
Özet:Modern anlamda Arap Dilbilim çalışmaları XX. yy.'ın ikinci yarısı ile hız kazanmıştır. Modern dilbilim yaklaşımlarından biri olan Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi Kuramının Arap Dilindeki gelişimi, iki aşamada gerçekleşmiştir. Mişel Zekeriyyâ, Davud Abduh, Mazin el-Va'r gibi dilbilimciler, ÜDD kuramının modüllerinden olan Standart Kuram ve Genişletilmiş Standart Kuram çerçevesinde dar kapsamda çalışmalar yapmışlardır. Arap dili verilerinin ÜDD kuramlarının yöntem ve teknikleriyle betimleyici bir şekilde ele alınması ve bu sadette daha kapsamlı çalışmalar yapılması Faslı dilbilimci Abdukâdir el-Fâsî el-Fihrî (d. 1947-) eliyle olmuştur. Fâsî'nin dilbilim çalışmaları, ÜDD'nin ilke ve parametrelerine paralel olarak gelişmiştir ve bu çalışmalar, kuramın Arap dilbilimine uygulanabilirliği noktasında önem taşımaktadır. Bu çalışmada ÜDD bağlamında Abdulkâdir el-Fâsî el-Fihrî'nin eserleri ve dilbilim görüşleri incelenmiştir. Bu bağlamda ilk olarak ÜDD'nin ilke ve parametreleri ele alınmış ve buna ek olarak Arap dilindeki ÜDD çalışmaları üzerinde durulmuştur. Daha sonra Fâsî'nin bu konuda ortaya koyduğu eserler incelenmiş ve dil tasavvuru hakkındaki kanaatleri ele alınmıştır. Son olarak da Fâsî'nin ele aldığı bazı meseleler, Chomskyci bakış açısı bağlamında karşılaştırmalı olarak ele alınarak Arap dilbilimine katkısı ortaya konulmaya çalışılmıştır.