Atların alt solunum yolu hastalıklarında trakeal aspirasyon örneklerinin bakteriyolojik ve sitolojik muayene bulgularının klinik ve hematolojik bulgularla ilişkilendirilerek değerlendirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEVİM KASAP

Danışman: ENGİN KENNERMAN

Özet:

Bu çalışmada, alt solunum yolları hastalığı bulunan atlarda trakeal aspirasyon örneklerinin sitolojik ve bakteriyolojik muayenelerinin, hematolojik ve klinik muayene bulguları ile ilişkilendirilmesi amaçlanmıştır.Çalışmada; her iki cinsiyetten, farklı yaş ve ırklarda (İngiliz ve Arap ırkı), klinik olarak hastalık belirtisi gösteren toplam 50 adet at kullanıldı. Atların klinik muayenelerini takiben, endoskopik muayene eşliğinde trakeal aspirasyon tekniği ile alınan örneklerin sitolojik ve bakteriyolojik muayeneleri yapıldı. Trakeal aspirasyon dışında atlardan kan alınarak hematolojik bulguları değerlendirildi.Anamnez, klinik bulgular ve endoskopik muayeneler temelinde klinik skorlandırma yapılarak, klinik skoru 5 ve üzeri olan vakalar değerlendirmeye alındı. Endoskopi eşliğinde uygulanan trakeal aspirasyon tekniğiyle alınan örneklerden froti hazırlanarak Wright-Giemsa ile boyandı. Sitolojik muayenede, bakteri izole edilen örnekler ile izole edilmeyen örnekler karşılaştırdı.Klinik skorlandırma sonuçlarına göre en az klinik skor 6, en fazla ise 26 olarak belirlendi. Değerlendirmenin sonucunda 6-10 arasında 15, 11-15 arası 24, 16-20 arası ise 11 at tespit edildi. Alt solunum yolları hastalığı olan atlardan yapılan hematolojik bulgularda 1 vakada lökositoz tablosu, 7 adet vakada band nötrofil düzeyinde hafif artış, 4 adet vakada ise monositoz tablosu olduğu belirlendi. Trakeal örneklerin sitolojik muayenelerine göre etken üreyen vakalarda etken üremeyen vaklara göre nötrofil, makrofaj (p<0,001) ve lenfosit hücrelerinin (p<0,05) yüzdelik oranları arasında istatistiki olarak önem bulundu.Alınan aspirasyon sıvısından yapılan bakteriyolojik muayene sonucunda 50 atın 36 'sinde Streptococcus equi subsp zooepidemicus (14), Staphylococcus lentus (4), Staphylococcus sp (1), Staphylococcus equarum (1), Staphylococcus sciuri (1), Staphylococcus vitilus (1), Staphylococcus saprophyticus (1), Staphylococcus gallinarum (1), Staphylococcus haemolyticus (2), Shewanella putrefaciens (1), Stenotrophomonas maltophilia (1), Escherichia coli (8) etkenleri çoğunlukta olmak üzere toplamda 51 adet aerobik/fakültatif gram (+) kok ve gram (-) basil grubunda bakteri üremesi tespit edildi. Etken izolasyonlarına göre antibiyogram değerlendirilmeleri yapıldı. Streptococcus equi subsp zooepidemicus izole edilen örneklerde ampisillin, Staphylococcus lentus ve diğer Staphylococcus etkenlerine karşı polimiksin B ve rifampisin ve Gram (-) basil grubunda yer alan E.coli'nin ise florfenikole duyarlılığın daha fazla olduğu belirlendi.Sunulan çalışmada bakteri izole edilen trakeal örneklerin sitolojik değerlendirmelerinde, bakteri izole edilmeyenlere göre belirlenen fark, tanı aşamasında sitolojik değerlendirmenin önemini vurgulamaktadır. Hematolojik parametrelerde belirgin bir anormalitenin belirlenmemesi hemogram bulgularının; özellikle atların solunum sistemi problemlerinin başlangıç safhasında, anamnez, klinik ve endoskopik muayene eşliğinde değerlendirilmesi gerekliliğini düşündürmektedir. Sonuç olarak atların alt solunum yolları hastalıklarında, özellikle endoskopi eşliğinde yapılan trakeal aspirasyon tekniğinin gerek sitolojik değerlendirme, gerekse etken identifikasyonu açısından kullanışlı olduğu kanısına varıldı.