Huzurevinde kalan yaşlılarda aerobik egzersizin bazı fizyolojik parametreler, yaşam ve uyku kalitesine etkisinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, TIP FAKÜLTESİ, TEMEL TIP BİLİMLERİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seda Can Kalkanlı

Danışman: Naciye İşbil

Özet:

Bu çalışmada, huzurevinde kalan erkek sedanter yaşlı bireylerde düzenli aerobik egzersizin uyku, yaşam kalitesi, reaksiyon zamanı ve fiziksel aktivite düzeylerinin gelişimini etkileyip etkilemediğinin araştırılması amaçlanmıştır. Huzurevinde kalan 65-85 yaşları arasında 27 sedanter erkek yaşlı çalışmaya alınmıştır. Yaşlıların 12’si kontrol grubuna, 15’i ise egzersiz grubuna dahil edilmiştir. Yaşlıların yaşam kalitelerinin değerlendirilmesinde Short Form-36 (SF-36), uyku kalitelerinin değerlendirilmesinde Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ), fiziksel aktivite düzeylerinin değerlendirilmesinde 6 dakika yürüme testi (6DYT), kalp atım hızı, kan basıncı ve oksijen saturasyonu ölçümü, reaksiyon zamanının değerlendirilmesinde görsel ve işitsel reaksiyon zaman testleri uygulanmıştır. Görsel ve işitsel reaksiyon zaman testi olarak, Basit görsel fix interval (BG-FI), basit görsel random interval (BG-RI), seçkili görsel fix interval (SG-FI), seçkili görsel random interval (SG-RI), basit işitsel fix interval (Bİ-FI), basit işitsel random interval (Bİ-RI) olmak üzere 6 farklı reaksiyon zaman testi uygulanmıştır. Aerobik egzersiz 12 hafta, haftada 3 gün olarak belirlenmiştir. Egzersiz programı 5-10 dakika ısınma, 30 dakika yürüyüş yapma ve 5 dakika soğuma egzersizleri olarak planlanmıştır. Testler ve ölçümler çalışmanın başında ve 12 haftalık aerobik egzersizin sonunda tekrarlanmış ve bulgular istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. 12 haftalık aerobik egzersiz programının ardından çalışmanın kontrol grubunda yapılan testler ve ölçümler karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Çalışmanın egzersiz grubunda ise, SF-36 yaşam kalitesi testinin fiziksel fonksiyon, fiziksel rol güçlüğü, ağrı ve genel sağlık algısı alt parametre gruplarında pozitif yönde anlamlı değişiklik görülmüştür (p<0,05). Emosyonel rol güçlüğü, canlılık, ruhsal sağlık ve sosyal işlevsellik alt parametre gruplarında ise anlamlı fark görülmemiştir (p>0,05). PUKİ ölçüm değerlerinde, 6DYT yürüme mesafesinde, sistolik kan basıncı değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde değişiklikler görülmüştür (p<0,05). Reaksiyon zaman testi sonuçları karşılaştırıldığında BG-FI, SG-FI, SG-RI ve Bİ-RI reaksiyon zaman testlerinde istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde değişiklikler görülmüştür (p<0,05). Sonuç olarak, düzenli aerobik egzersiz yapılmasının huzurevinde kalan yaşlı bireylerde uyku, yaşam kalitesi, reaksiyon zamanı ve fiziksel aktivite düzeylerinde pozitif yönde etki gösterdiği söylenebilir.