İpek ameliyat ipliklerinin geliştirilmesi, karakterizasyonu ve türkiye'deki üretim potansiyelinin araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖKÇE COŞKUN

Danışman: Esra Karaca

Özet:

Bu tez çalışmasında; yerli hammadde ve üretim imkanları kullanılarak ipek ameliyat ipliği prototipinin ortaya çıkarılması ve cerrahi operasyonlarda bir ameliyat ipliği için gerekli performans ve biyouyumluluk özellikleri açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma; cerrahi alanda ilk ve hala en yaygın kullanılan bir tıbbi tekstil ürününün, ithal ürünlere alternatif olarak ülkemizde geliştirilmesini konu almıştır. Tez çalışması, hem literatür hem de ticari üretim açısından bir zemin oluşturmuştur. Ülkemizde 1500 yıllık bir geçmişe sahip olan ipekböcekçiliği, zaman zaman krizli dönemler geçirmesine rağmen, vazgeçilmez bir üretim kolu olarak günümüze kadar gelmiştir. Ham ipeğin %90'ından fazlasının halı üretiminde kullanıldığı ülkemizde; önemli bir pazar payına sahip ipek ameliyat ipliklerinin üretilebilmesi, kaliteli yaş koza ile ham ipek üretimini teşvik ederek ipeğin kullanım alanlarını çeşitlendirmek, ameliyat ipliği kullanımında dışa bağımlılıktan kurtulmak açısından önem arz etmektedir. İpek, mukavemeti, inceliği, esnekliği, biyouyumluluğu, kullanım ve düğüm kolaylığı ile tercih edilen bir ameliyat ipliği malzemesidir. Ülkemizde hali hazırda vazgeçilmez bir cerrahi dikiş malzemesi olan ve yıllık 5 milyon dolar civarında bir pazar oluşturan ipek ameliyat ipliği tüketiminde, özellikle geleneksel yaş koza üretimi ve son yıllarda gerçekleştirilen girişimlerle başlatılan ham ipek üretimine rağmen, ithal ürünlerden henüz vazgeçilememiştir. Bu tez çalışması kapsamında üretilen ham ipek, bükümlü ham ipek, bükümlü pişmiş ipek, braid ipek, boyanmış ve kaplanmış braid ipek ipliklerin; elektron ve dijital mikroskop analizleri, numara, büküm, çap, kopma ve düğüm mukavemeti, düğüm performansı, creep, gerilme gevşemesi ve kapilarite ölçümleri ile yapısal, fiziksel ve performans özellikleri karakterize edilmiştir. Ayrıca prototip yerli ipek ameliyat ipliğinin; cerrahi alanda kullanılabilme potansiyelini değerlendirmek amacıyla, sitotoksisite, sensitizasyon, iritasyon, akut ve subakut sistemik toksisite, genotoksisite ve implantasyon testleri ile biyouyumluluk özellikleri belirlenmiştir. Çalışmalar sonucunda; Türkiye'de yerli ipek ameliyat ipliği üretim alt yapısı ve potansiyelinin bulunduğu, tez çalışması kapsamında üretilen yerli ipek ameliyat ipliğinin ilave iyileştirmelerle ticari ürünlere alternatif olabileceği ve böylece iç piyasadan daha ucuza temin edilebilecek bir ürünle yüksek katma değerin ülkemizde kalmasının mümkün olabileceği ortaya konulmuştur.