P91 çeliği ile farklı metallerin kaynağı ve uygulanan ısıl işlemlerin mekanik özellikleri üzerine etkisinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ali Volkan Uygun

Danışman: ALİ BAYRAM

Özet:

Bu deneysel çalışmada; teknolojik anlamda yeni sayılabilecek bir ürün olan P91 çeliği ile (Pl) karbon çeliği, Pil çeliği ve P22 çelikleri olarak seçilen farklı metallerin kaynakları ve farklı ısıl işlem şartları altındaki mekanik davranışları incelenmiştir. Malzeme çiftlerinin kendine has ısıl işlem tutma sıcaklıklarına sadık kalı narak, P91-P22, P91-P11 ve P91-P1 malzeme çiftlerine kaynak sonrası sırasıyla 760°C, 735°C ve 700°C sıcaklıklarda; 1 saat, 2 saat ve 3 saat tutulmuştur. Standartlara uygun olarak hazırlanan deney numunelerinin mekanik özellikleri araştırılmıştır. Çekme deneyleri sonucunda en yüksek çekme dayanımı; 760°C'de ısıl işlemi gerçekleştirilen ve 1 saat süreyle tutulan P91-P22 malzeme çiftinde görülmüştür. Numunelerde bükme sonrası hasar tolerans değeri olan 3,17 mm. aşılmamıştır; yalnızca 735°C'de ısıl işlemi gerçekleştirilen ve 1 saat süreyle tutulan P91-P11 malzeme çifti deney numunesinde 6,33 mm. hasar gözlemlenmiştir. Ortalama sertlik değerleri içerisindeki en yüksek sertlik değeri P91-P22 malzeme çiftinde ölçülmüştür. Test numunelerinden elde edilen ortalama sertlik ve çekme dayanımlarına, bükme davranışlarına bakıldığında optimum ısıl işlem tutma süresinin, her malze me çifti için 2 saat olduğu görülmüştür. Optimum ısıl işlem şartında ısıl işlem görmüş malzeme çiftlerine ait deney numunelerinin kaynak, kaynak-HAZ ve ana malzeme kısımlarının mikroyapıları ayrıca incelenmiştir.