Genetik kaynak olarak muhafaza edilen ipekböceği saf hatları ve hibritlerinin üretici koşullarında yaşama gücü, koza, ipek verim ve kalitelerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Merve Gündüz

Danışman: ÜMRAN ŞAHAN

Özet:

Araştırma, 40 yıldan uzun süredir yaş koza ve ham ipek üretimi amacıyla kullanılan M, N saf hatları ve M x N hibriti yerine ya da alternatif olarak üretimde kullanılacak, ZF, ZB saf hatları ve ZF x ZB hibritinin üretici koşullarında belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Deneme her bir saf hat ve hibrit için üç tekerrür olacak şekilde yürütülmüştür. Araştırmada yumurta özellikleri (ovatürde yumurta sayısı, döllü yumurta sayısı, çıkış gücü), larva ve pupa özellikleri (larva süresi, yaşayan larva oranı, olgun larva ağırlığı, ipekbezi ağırlığı, pupalama oranı), koza ve ipek verimi ile ilgili özellikler (koza ağırlığı, koza kabuk ağırlığı, koza kabuk oranı, kg’da koza miktarı, litrede koza miktarı, koza uzunluğu, koza genişliği, filament uzunluğu, filament ağırlığı, filament kalınlığı) belirlenmiştir. Araştırmada yumurta, larva, koza ve ipek özellikleriyle ilgili heterosis değerleri ve her hat ve hibrit için karakterler arası korelasyonlar belirlenmiştir. Saf hatlar ve hibritler arasında yumurta özellikleri bakımından farklılıklar önemli değildir. Larva ve pupaya ait bütün özellikler için saf hatlar ve hibritler arasındaki farklılıklar önemli bulunmuştur (P<0.01). Ancak hibritler arasında ipekbezi ağırlığı bakımından ZF x ZB hibriti daha üstün performans göstermiştir (P<0.01). Buna ilave olarak ZF x ZB hibriti koza ağırlığı, ipekbezi ağırlığı, olgun larva ağırlığı için M x N hibritine göre pozitif ve önemli heterosis göstermiştir. Yumurta ve direnç özellikleri bakımından saf hatlar ve hibritler arasında pozitif önemli korelasyonlar belirlenmiştir (P<0.01;0.05). M x N hibriti dışında ZF x ZB hibriti ve saf hatlarda larva, koza ve ipek özellikleri arasında önemli pozitif ve negatif korelasyonlar saptanmıştır.