Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Arzu Eylül Yalçınkaya
Eş Danışman: ABDULLAH KARTAL, Abdullah Kartal
Özet:Ken'ân Rifâî, XX. yüzyılın önemli sûfî şeyhlerinden biridir. Tasavvufî görüşlerinde tevhid ve aşk vurgusu öne çıkan şeyh Ken'ân Rifâî, aşırılıklardan arınmış ve orta yolu takip eden bir tasavvuf anlayışının temsilcisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum onun hayatının her boyutuna aksetmiştir. Şeyh Ken'ân Rifâî, 1867 yılında Selânik'te dünyaya geldi. Filibe Hânedanı'na mensup olan Rifâî, 1876 Bulgar isyanı sırasında ailesi ile birlikte İstanbul'a gelerek Fatih semtine yerleşmiştir. Ken'ân Rifâî Galatasaray Lisesi'nden mezuniyetinin ardından Bâbıâli'de görev almış ve akabinde Maârif Nezâreti bünyesindeki kurumlarda çalışmaya başlamıştır. Memuriyet hayatı boyunca Anadolu'dan Balkanlar'a, İstanbul'dan Medine'ye kadar Osmanlı Devleti'nin farklı coğrafyalarında maârif müdürlüğü, idarecilik ve müfettişlik gibi vazifelerde bulunan Rifâî, bu süre zarfında iki tarîkattan seyr ü sülûkunu tamamlamıştır. Rifâî, Filibeli Edhem Efendi'den Kâdirî icazeti ve Medine Şeyhü'l-Meşâyıh'ı Hamza er-Rifâî'den Rifâî icazeti alarak 1908 yılından itibaren Fatih semtindeki Ümmü Ken'ân Dergâhı'nda resmî olarak şeyhlik görevine başlamıştır. Meclis-i Meşâyıh'a bağlı bir şeyh olarak on yedi yıl boyunca irşad faaliyetlerine devam eden Ken'ân Rifâî, yazdığı eserler ve bestelediği ilâhilerle tasavvuf literatürüne ve tekke kültürüne önemli katkılarda bulunmuştur. Şeyh tekkelerin ilgası ile ilgili kararı Hakk'ın bir tecellîsi kabul ederek 1925 yılında tekke faaliyetlerine son vermiştir. Ken'ân Rifâî Osmanlı Devleti'nin geleneksel ve modern eğitim kurumlarında yetişmiş bir eğitimci ve mutasavvıftır. Onun hayatı ve tasavvuf anlayışının incelenmesi Osmanlı'nın son dönemindeki tasavvuf hareketlerini anlamaya da imkan vermektedir.