Kur’ân’da “hikmet” kavramı.

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Murat Kalkan

Danışman: MUSTAFA BİLGİN

Özet:

Hikmet kelimesi Arapça “َ َك َم َح” kökünden türemiştir. “َ َك َم َح” fiili bir şeyi ıslah amaçlı men etmek, alıkoymak, sakındırmak, zabt etmek, tutmak gibi anlamlara gelir. Istılahta ise geniş bir kavramsal çerçeveye oturur. Eşyanın/varlığın hakikatini bilmek ve gereği ile amel etmek, ilmî, aklî kuvvelerin bütünü, ilim ve amelde hak üzere isâbet etmek, Kur’ân, İncil ve Tevrat, Allah’a itaat, dini anlayıp onunla amel etmek, haşyet, vera’ , takva, söz ve fiilde isâbet, Allah’ın sanatını tefekkür, hüküm, ilim ve fıkıh, eşyanın mâhiyet ve hakikatlerinin beşeri güç nispetinde bilinmesi, sözü, fiili ve bu ikisinin gereklerini en güzel şekilde/itkân ile yapmak gibi birçok anlama gelmektedir. Bu çalışmamızın ilk bölümünde genel olarak hikmet kavramının tanımı ve tahlili yapılmıştır. Kavramın tanımı sözlük ve terim anlamı olarak incelenmiştir. Tahlili ise tarihi yönden ve problematik yönden ele alınmıştır. İkinci bölümde Kur’ân’da hikmet kavramının tanımı ve tahlili yapılmıştır. Kur’ân’da hikmet kavramının tanımı, biçim ve anlam yönüyle analiz edilmiştir. Tahlili ise öznesine, nesnesine ve yüklemine göre olmak üzere üç başlık altında toplanmış ve her biri detaylı şekilde araştırılmıştır.