Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ABDULLAH DEMİR
Danışman: CAĞFER KARADAŞ
Özet:"Mâtürûdû Kelâm Ekolünde Mukallidin manı" adlı bu çalışmada, Mâtürûdiyyemezhebinin bu konuya bakışı tespit edilmeye çalışılmıştır.Çalışmanın ilk bölümde, mezheplerin farklı mütalaaları sebebiyle yoğun tartışmalarınyaşandığı iman konusu ile bağlantılı, imanın mahiyeti, iman-amel ilişkisi, imanda artma-eksilme, iman-islâm ve imanda istisna konuları, Mâtürûdiyye mezhebinin iman anlayışınıntespiti amacıyla incelenmiştir.Araştırmanın ikinci bölümünde tahkik ve taklid kavramları lügavû açıdan olduğu kadar,ıstılahû açıdan da incelenmiş, bu kavramla müteallik olarak amelû mezhepler arasında tartışılantaklid-ictihad ve itikadi mezhepler arasında tartışılan imanda taklid-tahkik konularınadeğinilerek bu konuda kelâm mezheplerinin duruşları belirlenmeye çalışılmıştır.Çalışmanın asıl konusunu teşkil edem üçüncü bölüm ise Mâtürûdiyye'nin bu konuyabakışının ve izahının tespitine ayrılmıştır. Bu maksatla ulaşılabildiği kadarıyla genel kelâmliteratürü ile birlikte özellikle Ebû Hanife'den zamanımıza kadar yazılan Hanefiyye-Mâtürûdiyyeçizgisindeki eserler taranıp, tetkik edilerek sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.Mukallidin imanı problemi, Mâtürûdûyye âlimlerinin üzerinde hassasiyetle durduklarıkonulardan biridir. Zira bu konunun neticesi direkt olarak Müslümanların çoğunluğunuilgilendirmektedir. Mâtürûdûyye ekolüne göre mukallidin imanı sahihtir fakat delille imanınıkuvvetlendirmediği için mesuldür. Mâtürûdû kelâmcıların eserlerinde ilgili bölümler genellikleMu'tezile, Ebü'l-Hasan el-Eş'arû ve diğer bazı Eş'ariyye kelamcılarının "mukallidin imanınınsahih olmadığı" şeklindeki görüşlerinin reddedildiği antitez formatında işlenmektedir.Araştırmamız esnasında Mâtürûdiyye kaynaklarında ayrıntılı şekilde ele alınıp reddedilenMu'tezile ile bazı Eş'ariyye âlimlerine atfedilen görüşler, bu mezheplere ait kaynaklarda 'net'ifadelerle tespit edilememiştir.Sonuç olarak, bu çalışma, Mâtürûdûyye'nin, üzerinde çokça tartışma yapılan "mukallidinimanı" konusuna bakışını değişik boyutlarıyla incelemiş olması bakımından önemlidir.