Âşık Çelebi Terceme-i Ravzatü'ş-Şühedâ (İnceleme-metin)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KENAN ÖZÇELİK

Danışman: BİLAL KEMİKLİ

Özet:

Hüseyin Vâiz-i Kâşifî'nin Kerbela olayını merkeze alarak 908/1502 yılında yazdığı Ravzatü'ş-Şühedâ konusuyla ilgili Fars edebiyatının şaheseridir. Eser yazıldıktan kısa bir süre sonra farklı kişiler tarafından Türkçe'ye tercüme edilmiştir. Bunlardan birisi de Âşık Çelebi'nin tercümesidir. O, eseri 953/1546 yılında tercüme etmiş olsa da kırk yaşında iken (966/1560) metni tekrar düzenlemiştir. Bu düzenlemeden sonra ortaya sanat kaygısı ile oluşturulmuş bir metin çıkmıştır. Tezin öncelikli amacı, yazma hâlde bulunan eserin "tenkitli metin" yöntemiyle metninin hazırlanması olarak belirlenmiştir. Metnin daha iyi anlaşılması için de hem kaynak metnin yazarı, hem de mütercim tanıtılmıştır. Görüldüğü kadarıyla Âşık Çelebi tercüme esnasında kaynak metne şekil özellikleri açısından büyük ölçüde bağlı kalmıştır. Ancak içerikle ilgili aynı şeyi söylemek zordur. Kaynak metnin bazı kısımlarında özetleme yoluna gittiği gibi bazı yerlerde de genişletme yoluna gitmiştir. Yine bazı yerleri tercüme etmeden geçtiği gibi, bazı yerlerde de eklemelerde bulunmuştur. Tezde mütercimin bu tür tercihlerinin olası sebepleri de araştırılmıştır.