Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MUAMMER DEĞİRMENDERE
Danışman: BEKİR PARLAK
Özet:Türkiye Cumhuriyeti'nde var olan kamu yönetimi yaklaşımlarını ve kurumları daha iyi anlayabilmek ve geliştirilebilmek için, Osmanlı Devleti'nin on dokuzuncu yüzyılda yaşadığı modernleşme sürecini iyi tahlil etmek gerekir. Bu modernleşme süreci devlet yönetiminin her alanında gerçekleşmiştir. Kurumlar sadece kendileri değişmekle kalmamış, diğer kurumların değişimlerini de etkilemişlerdir. Bu bağlamda bu çalışmanın konusu, Osmanlı Devleti taşra idaresindeki dönüşümün nasıl gerçekleştiği ve bu dönüşümden valilik kurumunun nasıl etkilendiğidir. Kurum olarak valiliğin seçilmesinin nedeni, taşra idaresi denilince zihinlerde canlanan ilk figürün vali figürü olması ve meydana gelen bir değişimden en çok onun uygulayıcısının etkileneceğinin düşünülmesidir. İnceleme bölgesi olarak Hudâvendigâr Eyâleti'nin seçilmesinin nedeni ise, eyaletin başkente coğrafi yakınlığı sebebiyle merkezin daha kolay kontrol edebildiği bir yer olmasıdır. Tanzîmât öncesi ve sonrasına ait kurumsal yapıların karşılaştırılmasına imkân tanıyacak verilere sahip olması da bir diğer etkendir. Çalışma bu konu çerçevesinde üç bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde kuruluştan II.Meşrutiyet'e kadar Osmanlı Devleti'nde taşra idaresinin seyri incelenmiştir. Bu bölümde ikincil kaynaklardan yararlanılarak genel bir bilgilendirme yapılmıştır. İkinci bölümde taşra idaresindeki bu dönüşümün valilik kurumu üzerindeki etkileri, döneme ait resmi belgelerde yer alan kanun ve nizamnameler rehberliğinde ortaya konulmuştur. Üçüncü ve son bölümde ise; Hudâvendigâr Eyâleti/Vilâyeti özelinde teorinin pratiğe nasıl yansıdığı analiz edilmiştir. Bu bölümde tarihsel araştırma yöntemi uygulanmış, başta Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nden edinilen belgeler olmak üzere, döneme ait belgeler, gazeteler ve anılardan faydalanılmıştır. Bu çerçevede, modernleşme sürecinde taşra idaresinde meydana gelen değişikliklerin valilik kurumunu doğrudan etkilediği ve bu etkinin Hudâvendigâr Eyâleti'nde net bir şekilde gözlenebildiği sonucuna ulaşılmıştır.