19. yy endüstri yapılarının kültürel miras olarak değerlendirilmesi: Tirilye'de zeytinyağı fabrikası restorasyon projesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Elif Acar Bilgin

Danışman: ÖZLEM KÖPRÜLÜ BAĞBANCI

Özet:

Antik çağdan günümüze zeytin üretimi teknolojisinin gelişerek devam ettiği Akdeniz coğrafyasında ekonomisi zeytin üretimine dayalı yerleşimlerden biri de Mudanya ilçesine bağlı bir kıyı yerleşimi olan Tirilye'dir. Tirilye zeytin ve zeytinyağı üretimi ile dünyaca tanınmış, geçmişi boyunca ipekböcekçiliği, balıkçılık ve şarap üretimi önemli gelir kaynakları olmuştur. Zeytincilik günümüzde önemini hala korumaktadır. Yüksek lisans tez çalışmasında, Tirilye'de yer alan ve 19.yy'ın ikinci yarısında inşa edildiği tahmin edilen Rumlardan kalan zeytinyağı fabrikası korunması gerekli kültürel mirasın bir parçası sayılan endüstri mirası bir yapı olarak incelenmiştir. Tezin birinci bölümünde dünyada ve Türkiye'deki endüstrileşme süreci, Türkiye endüstrileşmesinde Bursa'nın yeri, zeytinciliğin Bursa'daki gelişimi konuları anlatılmıştır. Daha sonra endüstri mirası kavramının tanımı, kapsamı, korunması gerekli kültür mirasının bir parçası olan endüstri mirası yapılarının korunması ile ilgili tüzükler ve kuruluşlar ile bu binaların yeniden kullanımına dair örnekler incelenmiştir. Son olarak da, Tirilye'deki zeytinyağı fabrikası ve ek binalarının mimari analizi yapılmış, analitik rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri çizilmiş, raporları hazırlanmıştır. Son bölümde, yasal koruma altındaki fabrikanın, endüstri mirası olarak tanımı, değerinin anlaşılması, tarihinin araştırılması, belgelenmesi, korunması, tanıtımının yapılması ve günlük yaşama yeniden kazandırılmasını sağlayacak öneriler geliştirilmiştir.