Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hande Savaş
Danışman: FİGEN KIVILCIM ÇORAKBAŞ
Özet:Erken Cumhuriyet Dönemi modernleşmesinde kırsalın kalkındırılması amacıyla kurulan Köy Enstitüleri, eğitim sorununa getirilen akılcı, bilimsel ve modern bir devrim niteliği taşımaktadır. Köy Enstitülerinin deneysel yöntemlerle planlanarak oluşmaları Türkiye eğitim tarihi açısından önemlidir. Köy Öğretmen Okulu ve Eğitmen Kursları, Köy Enstitülerinin oluşumunda öncü rol oynamışlardır. Köy Enstitüleri, yurdun dört bir yanını kapsayan bir ağ sistemi olarak 21 enstitüden oluşmaktadır. İdeolojik olarak birbiri ile bağlantılı bu ağ sisteminin bir parçası olan Arifiye Köy Enstitüsü, 1940 yılında Kocaeli’ne bağlı Adapazarı ilçesinde kurulmuştur. Enstitünün eğitim tarihinin başlangıcı, 1937 yılında kurulan Arifiye Eğitmen Kursuna dayanmaktadır. Arifiye Köy Enstitüsü yerleşkesinin mimari projesi, 1940 yılında açılan ulusal mimari proje yarışmasını kazanan Recai Akçay’a aittir. Bu proje alanı ile birlikte Eğitmen Kursu yapılarının bulunduğu alan ve yere özgü eylemler sonucunda inşa edilen yapıların bulunduğu üç farklı alan enstitü yerleşkesinin bütününü oluşturmaktadır. Arifiye Köy Enstitüsündeki eğitim yapıları, “yaparak öğrenme” eğitim modeli sonucunda öğrenciler ve öğretmenler tarafından imece usulü inşa edilmiştir. Arifiye Köy Enstitüsü, günümüzde yerleşkenin belirli bir kısmında eğitim işlevini sürdürmektedir. Zaman içerisinde değişen eğitim sistemleri yerleşkenin mekânsal dönüşümünü etkilemiştir. Özgün yapıların kullanılmamaları sonucu atıl bir hal almaları, yıkım kararları ve farklı karakterde yapıların inşa edilmesi yerleşkenin mimari bütünlüğünü zedelemiştir. Günümüzde, Arifiye Köy Enstitüsü yerleşkesinde enstitü döneminden kalan üç adet yapı bulunmaktadır. Arifiye Köy Enstitüsü yerleşkesinde, yalnızca bir adet yapı 2000 yılında Bursa KTVKK tarafından tescillenmiştir. Enstitü yerleşkesinde alınan koruma kararı, yerleşkenin bütünlüğünün ve özgünlüğünün korunmasında etkili olamamıştır. Tez kapsamında, Arifiye Köy Enstitüsünün kültürel önemi belgelenerek somut ve somut olmayan kültürel miras değerlerinin korunmasının gerekliliği tartışılmıştır. Arifiye Köy Enstitüsü yerleşkesinin bütüncül bir koruma yaklaşımıyla ele alınması için koruma önerileri geliştirilmiştir.