Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞULE ERASLAN
Danışman: ALİ KAYA
Özet:Modern Avrupa'nın muazzam gücünün Müslüman fikir adamları üzerinde yarattığı baskı ve bu fikir adamlarının modern Avrupa'nın ulaştığı gücün kaynağı olarak yorumladıkları çağdaş değerleriyle irtibata geçebilme, bu değerlere göre şekillenmiş modern kurumları ilerleme adına Müslümanlara benimsetebilme arzuları, kendine özgü değerlerle şekillenen ve bu nedenle de bu amaca muhalefet unsuru teşkil etmesi kuvvetle muhtemel olan klasik İslâm yorumunu ve bu yorumun kaynağı olan metodolojiyi tenkid etmelerine sebep teşkil etmiş gözükmektedir.Klasik fıkıh usûlü metoduyla ilgili pek çok tenkid söz konusu olmuşsa da metodun temel unsurlarından olan icmâ kavramının tenkidi hususen önem arzetmiş gözükmektedir. Zira klasik manada icmâ yenilikçi fikirlerin manii olarak kabul edilen klasik İslâm yorumunun muhafızı ve sürdürücüsü olarak algılanmakta ve ictihadın sınırlarını tayin eden karakteri ile kavram Kur'an ve sünnetten serbestçe hüküm istinbat edebilmenin önündeki en önemli engel olarak yorumlanmaktadır. Ancak aynı zamanda kavramın yeni bir form ve muhtevaya kavuşturulabilmesi durumunda ilerleme düşüncesine büyük katkı sağlayacak bir potansiyeli de içerisinde barındırdığı iddia edilmektedir.