Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İmmünoloji, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUĞÇE BOZKURT
Danışman: Ferah Budak Şener
Özet:
COVID-19; Aralık 2019’da
Çin/Wuhan’da ortaya çıkan tüm dünyayı etkisi altına alan pandemik hastalıktır.
SARS-CoV-2, bulaşıcılığı yüksek, ağır klinik tablolara sebep olabilen
enfeksiyon etkenidir. Adenozin deaminaz (ADA) özellikle lenfoid dokularda
bulunan, immün sistem fonksiyonlarını etkileyebilen, ADA1 ve ADA2 (CECR1)
izoenzimlerine sahip bir enzimdir. ADA1 T hücre proliferasyonunu, ADA2 ise
monositlerin farklılaşmasını etkileyebilmektedir.
Çalışmamızda; 41 ağır vaka, 34
hafif/orta vaka, 39 a/presemptomatik ve 6 kritik seviye yetişkin COVID-19
hastası ve 40 sağlıklı kontrol grubu dahil edilmiştir. Enzim aktivitesi Giusti
ve Galanti yöntemi ile çalışılmıştır. 6 sağlıklı kontrolden elde edilen PKMH ve
monositler ile eş-kültür deneyleri yapılmıştır. Eş-kültür sonrası elde edilen
süpernatanlar ve COVID-19 hasta serumları, ELISA yöntemi ile incelenerek M1 ve
M2 ilişkili sitokin/kemokin profilleri ortaya konmuştur.
ADA enzim aktiviteleri
incelendiğinde en yüksek değeri kritik COVID-19 vakaları oluşturmaktadır.
Sitokin/kemokin çalışmalarında; IL-6, TNF-α, IL-12, IFN-ɣ, GM-CSF, ROS, iNOS,
arjinaz, IL-4, IL-10 ve M-CSF’de kritik ve ağır vakalarda artış gözlemledik.
Hücre kültürü deneylerimizde ise; kritik, ağır vakalar ve in vitro COVID-19 grubunda,
ADA2’in M2 ilişkili sitokin ve kemokinlerle pozitif korelasyon gösterdiği
bulunmuştur. Bunun yanında, AHÖ incelemelerinde CD206+ CD86+
M1-M2 miks makrofajlar COVID-19 grubunda anlamlı derecede yüksek bulunmuştur.
Sonuç olarak; makrofaj polarizasyonunun
ADA2 ile doğrudan bağlantılı olduğu, ADA1’in ise daha düşük katkı sağladığına
dair bulgular elde edilmiştir. Tüm analizlere göre, ağır COVID-19 vakalarında
makrofajların M1’den M2’e yönelik bir polarizasyon gösterdiği, fakat daha çok
M1-M2 karışık fenotipte heterojenik bir yapı göstermekte olduğuna dair kanıtlar
elde edilmiştir. Bu durum, COVID-19’da, ADA2’in makrofaj polarizasyonuna
etkisini ve hastalık süreciyle muhtemel ilişkisini gösterebilir.