Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLSÜM ÇELİK
Danışman: İSMAİL ALPER SUSURLUK
Özet:Yararlı nematodlar olarak bilinen entomopatojen nematodlar (EPN) çevre dostu biyoinsektisit olarak kullanılmaktadır. Zararlı böceklerle mücadelede bu nematodların geniş ölçüde kullanımına en büyük engel üretim maliyetlerinin yüksek olmasıdır. Düşük maliyetli kitlesel üretim EPN'lerin biyolojik insektisit olarak başarılı bir şekilde geliştirilmesinde önemli bir ön koşuldur. Bu nedenle nematod üretimini arttırmak ve maliyetini azaltmak için yeni yöntemler araştırılmaktadır. Üretim yaklaşımları in vivo ve in vitro (katı veya sıvı fermantasyon) yöntemleri içermektedir. Nematodların 70 yıldan fazla bir süredir bu yöntemler kullanılarak kitle üretimleri gerçekleştirilmiştir. Entomopatojen nematodların kitle üretiminde kullanılan bu üç farklı yöntem in vivo üretim, in vitro katı üretim ve in vitro sıvı üretim yöntemlerinin her birinin avantaj ve dezavantajları vardır. In vivo üretim küçük çaplı çiftçiler, niş pazarlara odaklanmış küçük işletmelerde kolay kurulum ve düşük üretim sermayesi avantajıyla laboratuvar kullanımı için uygun görülmüştür. Ancak işgücü ve böceklerin maliyetlerinden dolayı ölçek ekonomisinden yoksundur. Büyük ölçekli üretimler için ise in vitro yöntemler kullanılmaktadır. In vitro sıvı kültür ticari üretimin büyük bir kısmını oluşturmakla birlikte sermaye harcamalarının da en fazla olduğu yöntemdir. In vitro katı üretim ise çoğu açıdan diğer iki yöntem arasındaki ara formdur. Bu yüzden bu çalışmada Heterorhabditis bacteriophora türünün in vitro katı üretimini arttırıp maliyeti azaltmaya yönelik olarak glikoz, kanola yağı ve sodyum klorür etkinliği araştırılarak daha uygun bir katı ortam geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışmada entomopatojen nematod Heterorhabditis bacteriophora ve simbiyotik bakterisi Photorhabdus spp. in vitro kitle üretimi için dört farklı katı kültür ortamı denenmiştir. Her bir ortama Heterorhabditis bacteriophora' dan 2.1 × 103 IJ/ml aşılanmıştır. EPN gelişimi 4 hafta içinde görülmüştür. Denemeler sonucunda en yüksek verim 51875 × 103 IJ/ml ile G. WOUTS 2 ortamından elde edilmiştir. Bu çalışmada geliştirilen üretim sistemi petri kapları kullanılarak nispeten ucuz bir üretim ortamı ve basit katı kültür büyütme koşulları kullanılarak büyük ölçekli sıvı fermantasyon ekipmanına yatırım yapmaya gerek kalmadan EPN ürünlerini üretmek için rekabetçi bir teknoloji sunmaktadır.