Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1999
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BETÜL YAĞMAHAN
Danışman: ERDAL EMEL
Özet:Yapılan çalışmada, bir akış hattı üretim tipi olan karışık-modelli montaj hatlarının dengeleme ve sıralama problemi ele alınmıştır. Karışık-modelli hat, aynı anda iki ya da daha fazla modelin aynı hat üzerinde üretildiği üretim sistemleridir. Hat dengeleme probleminde ana amaç, her istasyona eşit miktarda iş dağıtımı yapabilmek, toplam işyükünü istasyonlar arasında mümkün olduğu kadar eşit bölmektir. Başka bir ifadeyle istasyon sayışım minimize etmektir. Bu amaç, işlemler arasındaki öncelik kısıtlarım sağlama, istasyonların işyükünün çevrim süresini aşmaması, işlemlerin bölgelendirme ve gruplandırma kısıtları altında gerçekleştirilir. Hat sıralama probleminde ise ana amaç, belli bir üretim programı için tüm modellerin talebini karşılayan ve bazı amaçları optimize eden model sıralamasının bulunmasıdır. Bu amaçlar genellikle, modellerin istasyon kullanımlarına bağlı etkinsizlikler ile ilgilidir. Bu çalışmada geliştirilen heuristik algoritmalar, sisteme uygun olan hat dengeleri çıkaracak şekilde tasarlanmıştır. Oluşturulan çözümler optimal olmamakla birlikte optimale yalandır. Çünkü, problem NP-zor olarak tanımlanmıştır. Yani optimal çözümü elde etmek için gerekli hesaplama süresi, problem boyutu artarken exponansiyel şekilde artar. Sonuç olarak büyük ölçekli problemler için heuristik metotlar pratik çözümleri oluştururlar. Aynca çok amaçlı problemler için de büyük esneklik sağlamaktadırlar. Çalışmanın ilk kısmında sadece çevrim süresi ve öncelik kısıtları olan, bölgeleme ve gruplama kısıtlan olmayan dengeleme problemleri için bir çözüm algoritması oluşturulmaktadır. Bunun için, sıralanmış pozisyon ağırlığı heuristiğinin adımlarım izlemektedir. Çalışmanın ikinci kısmında bir önceki kısımda çıkarılan dengenin pürüzsüzleştirilmesi sağlanmaktadır. Üçüncü kısımda, bölgeleme ve gruplama kısıtlan da olan dengeleme problemleri için çözüm algoritması geliştirilmektir. Sonuçta, montaj hattı için gerekli minimum istasyon sayısı, her istasyonda yapılacak işlem(ler)i ve tüm istasyonların ve hatun denge kaybı tespit edilmektedir. Bu amaçla, problem çözümü için önerilen algoritmalar, Delphi ortamında kodlanmıştır. Program kullanılarak hattaki istasyon sayısı, tüm hattın ve istasyonların kullanım yüzdeleri, her istasyonda yapılacak işlemler tespit edilebilmekte, aynca istasyonların toplam ve model bazında süre dağılımları grafik olarak oluşturulmaktadır.