Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CANSER DOLGUN
Danışman: Esra Aydoğan Çifci
Özet:Verim ve kalite yönüyle tritikale ıslahında kullanılabilecek anaçların kombinasyon yeteneklerinin ve kalıtım parameterelerinin belirlenmesi amacıyla 7 hat ve 4 tester kullanılarak 2016-2017 üretim yılında çoklu dizi (Line × Tester) yöntemine göre melezlemeler yapılmıştır. Elde edilen 28 melez kombinasyonu ve 11 anaç (hat ve tester) tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi deneme alanında 2017-2018 yetiştirme döneminde yetiştirilmiştir. F1 bitkileri ve anaçlar üzerinde bitki boyu, başak boyu, başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, bin tane ağırlığı ve protein oranı özellikleri incelenmiştir. İncelenen özellikler için anaçların ve melezlerin çoklu dizi analiz yöntemine göre genel ve özel kombinasyon yetenekleri, heterosis ve heterobeltiosis değerleri, dar ve geniş anlamda kalıtım derecesi belirlenmiştir. İncelenen bütün karakterler için anaçların kombinasyon yetenekleri farklı değerlerde bulunmuştur. Genel kombinasyon yeteneği göz önüne alındığında 1 nolu hat (11 × 14 – 3), 2 nolu hat (3 × 2 – 1), 3 nolu hat (1 × 3 – 2), Presto ve Nörtingen çeşitlerinin ıslah programlarında anaç olarak kullanılması önerilebilinir. Özel kombinasyon yetenekleri ve heterosis - heterobeltiosis değerleri birlikte değerlendirildiğinde incelenen özellikler bakımından en üstün performansa sahip 4 × Eronga-83, 6 × Nörtingen, 7 × Eronga-83, 7 × Presto, 1 × Eronga-83, 1 × Presto, 5 × Eronga-83, 3 × Presto, 7 × Karma 2000 melez kombinasyonlarının ümitvar oldukları görülmüştür. İncelenen tüm özelliklerde GKY/ ÖKY varyans değeri birden küçük bulunmuş olup, ( D/ A)0.5 değerinin birden büyük olduğu belirlenmiştir. Bu değerler denemeye alınan materyalde incelenen karakterler için eklemeli olmayan ve kalıtımda üstün dominantlığın var olduğunu göstermektedir.