Türkiye’de doğada yaşayan şahinlerin (Buteo spp - Buteo buteo, Buteo rufinus, Buteo lagopus) hematolojik ve biyokimyasal değerlerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Duygu Aldemir

Danışman: HÜSEYİN CİHAN

Özet:

Bu çalışma ile ülkemizde yaşayan şahinlerin salınım öncesi hematolojik ve biyokimyasal parametrelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Kanatlı hekimliğinde hematolojik ve biyokimyasal referans değerler özellikle rehabilitasyonu gerçekleştirilecek olan hayvanlarda sağlık durumunun belirlenmesinde önemli bir role sahiptir. Bu çalışma kapsamında Türkiye’de rehabilitasyon merkezlerine en sık getirilen yırtıcı kuş olması nedeniyle, şahin (Buteo spp) türleri çalışılmıştır. Çeşitli nedenler ile doğadan Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesi İç hastalıkları Egzotik Hayvan Kliniği’ne getirilen ve tedavi ve rehabilitasyonu sonrası klinik olarak sağlıklı olup doğaya tekrar döndürülebilecek olan 30 adet şahin (Buteo buteo) (9 genç, 21 erişkin) ve 20 adet kızıl şahinden (Buteo rufinus) (6 genç, 14 erişkin) kan örnekleri alınmıştır. Hematolojik değerler kapsamında; hematokrit değer, eritrosit ve hemoglobin miktarı, ortalama eritrosit hacmi, ortalama bir eritrosit içerisindeki hemoglobin konsantrasyonu, ortalama hemoglobin konsantrasyonu, trombosit ve total lökosit miktarları ve formül lökosit değerleri saptanmıştır. Karşılaştırılan diğer parametreler arasında istatistiki farklılığa rastlanmamıştır. Biyokimyasal parametreler kapsamında albumin (ALB), aspartat aminotransferaz (AST), safra asidi (SA), kalsiyum (Ca), kreatin kinaz (CK), globulin (GLOB), glukoz (GLU), potasyum (K+), sodyum (Na+), fosfor (PHOS), total protein (TP), ürik asit (UA) değerleri saptanmıştır. Ca değeri diğer çalışmalara göre düşük bulunurken, AST değerinde genç ve erişkin hayvanların karşılaştırılmasında istatistik farklılık (p<0.05) tespit edilmiştir. Sonuç olarak; çalışma Türkiye’de şahinlerde yapılan ilk hematolojik ve biyokimyasal çalışma olup, kızıl şahinlere ait bugüne değin yayınlanmış ilk referans değerleri içermektedir. Bu çalışma ile ülkemizde yaşayan şahin türleri için referans değerleri olarak kabul edilebilecek veriler elde edilmiş, şahinlerin rehabilitasyonu konusunda doğaya salınma kriterleri belirlenmesinde kullanılabilir veriler ortaya koyulmuştur.