İlkokul öğrencilerinin yaptıkları resimlerinde sınıf öğretmeni algısı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gözde İyison

Danışman: GÖNÜL ONUR SEZER

Özet:

Çocuklar resimlerinde dış dünyaya yönelik algılarını ortaya koyarak kendi iç dünyalarına ilişkin birçok ipucu verirler. Aynı zamanda çocuk resimleri, çocukların gelişimi hakkında da bizlere bilgi vermektedir. Öğretmenler, öğrencileri üzerlerinde derin etkiler bırakmaktadırlar ve çoğu insan ilkokul öğretmenini hayatı boyunca hatırlamaktadır. Bu bilgilerden hareketle bu araştırmanın amacı ilkokul öğrencilerinin yaptıkları resimler aracılığıyla sınıf öğretmeni algılarını ve öğrencilerden alınan demografik bilgiler ile öğrencilerin resimlerinin incelenmesi sonucu Goodenough -Harris Bir İnsan Çiz Testinden aldıkları puanların arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada veri toplama yöntemi olarak hem nicel hem nitel boyutları içeren karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutu, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim kullanılarak yürütülmüştür. Nicel boyutunda ise tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmada Balıkesir ili Gönen ilçesinde 2017-2018 eğitim öğretim yılında resmi ilkokullara devam eden 995 ilkokul öğrencisi ile çalışılmıştır. Bu araştırma kapsamında evreni temsil eden çalışma grubu seçkisiz örnekleme yöntemlerinden tabakalı örnekleme yöntemi ile oluşturulmuştur. Araştırmaya katılan öğrencilerin 243'ü birinci sınıf, 238'i ikinci sınıf, 280'i üçüncü sınıf ve 234'ü ise dördüncü sınıftır. Bu araştırmada kişisel bilgi formu, Goodenough-Harris Bir İnsan Çiz Testi ve Öğretmen Algı Listesi kullanmıştır. Araştırmanın bir ön araştırması yapılmış ve bu ön araştırma sonucunda çocuklara çizmeleri için söylenecek cümle belirlemiştir. Belirlenen bu cümle ile çocuklardan resimlerini çizmeleri istenmiş ve resimler incelenmiştir. Bu araştırma sonucunda araştırmaya katılan öğrencilerin Goodenough-Harris testinden aldıkları puanlarda kız öğrencilerin lehine, okul öncesi eğitimi alan öğrencilerin lehine, sınıf öğretmeninin cinsiyeti erkek olanların lehine anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Bu araştırmanın bulguları ışığında öğrencilerin sınıf öğretmenlerini genellikle mutlu, genç ve bakımlı olarak çizdikleri gözlenmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin %50,1'inin sınıf öğretmenini erkek çizdiği, öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun çizdikleri öğretmen figürünü okulun yakınında veya sınıfta çizdiği gözlemlenmiştir. Aynı zamanda bu araştırmanın sonucuna göre çalışma grubunda yer alan çocukların öğretmenlere yönelik olumlu bir algıya sahip oldukları belirlenmiştir.