Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Abdullah Ertekin
Danışman: AHMET İPEK
Özet:Domates dünyada en çok üretimi yapılan sebze türüdür. Dünyada ve ülkemizde domates üretimini sınırlandıran hastalıkların başında virüs hastalıkları gelmektedir. Virüs hastalıkları içerisinde de domates lekeli solgunluk virüsü (TSWV) ilk sırada yer almaktadır. TSWV virüsü domatesin meyve yapısında meydana getirdiği deformasyonlar nedeniyle kalite ve verimin düşmesine neden olmaktadır. Bu virüs hastalığı ile mücadele etmenin en etkin yöntemi, hastalığa karşı dayanıklı çeşit kullanmaktır. TSWV'ye karşı bilinen dayanıklılık geni baskın bir gen olan Sw-5 genidir. Bu Yüksek Lisans Tez çalışmasının amacı TSWV'ye dayanıklı yeni yerli pembe domateste çeşitlerinin geliştirilmesidir. Çalışmada TSWV'ye dayanıklı 2 adet kırmızı domates hattı ve bu hastalığa karşı hassas, uzun yıllardır ticari olarak kullanılan "Nazlı F1" pembe domates çeşidi bitki materyali olarak kullanılmıştır. Hassas ebeveyn ile genetik olarak dayanıklı olduğu bilinen ıslah hatları ile yapılan melezler 6 dönem kendilenmiş ve mekanik inokulasyon yöntemi ile testlenmiştir. Moleküler testleme yöntemi sadece F2 ve F6 kademesindeki bitkilerde uygulanmıştır. Moleküler testlemede Sw-5 geni ile bağlantılı 2 adet SCAR (NCSw-003, NCSw-012) moleküler işaretleyici kullanılmıştır. Yapılan testlemeler sonucunda moleküler işaretleyicinin dayanıklı allelini taşıyan pembe domateslerin, aynı zamanda mekanik inokulasyon yöntemi ile de dayanıklı olduğu gözlenmiştir. Sonuç olarak, Sw-5 geni ile bağlantılı moleküler işaretleyiciyi taşıyan domatesler TSWV'ye dayanıklı olduğu gözlemlenmiş fakat bu moleküler işaretleyiciyi taşımayan domates bitkilerinin ise TSWV'ye karşı hassas olduğu tespit edilmiştir. Yapılan bu çalışmada TSWV'ye dayanıklı domates hatlarının geliştirilmesinde moleküler işaretleyicilerin başarı ile kullanılabileceği gösterilmiştir.