Sinematografik tasarım dili üzerinden mimari görsel kompozisyon tasarımına bakış


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Eyüp Gundak

Danışman: TÜLİN VURAL ARSLAN

Özet:

Bu tez çalışmasında, mimari tasarım sürecinde tasarımına yeterince önem verilmediği düşünülen deneyim kavramının, görsel bir deneyim konusunda gerçeğe en yakın etkiyi oluşturan sinema disiplininin tasarım teknikleri yoluyla geliştirilip geliştirilemeyeceği temel sorusu ile yola çıkılmıştır. Sinemanın tarihsel gelişim sürecine bakıldığında; başlangıçta kendi içinde yalnızca diğer sanat dallarının temsiline yer verirken, zaman içerisinde bu sanat dallarının tasarlanması üzerinde etkili olmaya başladığı görülmektedir. Sinemanın kendi içinde filmin öznelerinden birisi olarak sunduğu mekanı tasarlama eylemi; sinema sanatından etkiler taşıyan bir mekan tasarımı oluşmasına sebep olmuştur. Bu noktada, ana konusu mekan tasarımı olan mimarlık disiplini için, sinematografik tasarım dili üzerinden bir fayda sağlanıp sağlanamayacağı sorusu ortaya çıkmış ve bu soru tez çalışmasının izleğini oluşturmuştur. Bu sebeple sinema ve mimarlık ilişkisi detaylı bir şekilde incelenmiş ve bu incelemenin sonucunda, iki disiplin arasında çeşitli benzerlikler olduğu sonucuna varılmıştır. Her iki disiplinin de düşünen ve kendini yeniden üreten disiplinler olması, ürünlerini algılama biçimimizin aynı olması ve mekan, zaman, deneyim (hareket) gibi kavramlarla kurdukları ilişkiler bakımından benzer oldukları tespit edilmiştir. Sinemanın görsel bir sanat olması ve bu görsel sanatın tasarımında hareket kavramının merkezde tutulması, mimari disiplin için bir yeniden düşünme biçimi oluşturabilir diye düşünülerek; sinematografik kompozisyonun anlatı öğelerinin mimari tasarımda deneyim eksenli bir düşünme biçimini tetikleyeceği ön görülmüştür. Bu sebeple sinematografik kompozisyonun anlatı öğeleri olan; çizgiler, formlar, kütleler ve hareketler incelenerek; bu öğelerin tasarımında dikkat edilen ilkelerin mimari görsel kompozisyonun tasarımına olan/ olması muhtemel etkileri tartışılmıştır.