Necip Mahfuz'un Sersera Fevka'n-Nîl "Nil Üstünde Gevezelik" adlı eserinde Arapça - Türkçe çeviride kalıp ifadelerin aktarım bakımından incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ABDELGHAFOUR MOHAMMED

Danışman: Kerime Üstünova

Özet:

Bu çalışmada, Arapça yazılıp sonradan Türkiye Türkçesine çevrilen bir eserdeki deyim, atasözü vb. kalıp yapılar incelenmiştir. Ayrıca aktarım sırasında, kalıp düzeyinde yaşanan değişim ve kaymalar ele alınmıştır. İnceleme sırasında birebir çeviri (eşleşme) örneklerinden ziyade çevirinin beraberinde getirdiği çok sayıda biçimsel değişiklikle dil kaymaları tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra özgün dile ait olan ve kendi kültürüne özgü bir anlam taşıyan erek dilde karşılık bulmayan dil yapıları da değerlendirilmiş, gereken açıklamalar dipnotlarda verilmiştir. İncelemede kullanım sıklığı dikkate alınarak kalıp yapılardan en çok deyimler üzerinde çalışılmıştır. Kalıp ifade özelliği gösteren diğer dil yapıları da taplolar üzerinden tanıtılmıştır. Bununla birlikte çeviri sürecini yönlendiren strateji ve tekniklerden söz edilerek çevirmenin uyguladığı yöntemi izah eden açıklamalara yer verilmiştir. Eserin çevirisine genel bakış olumlu yönde olduğundan konu, bugüne kadar eleştirel gözle irdelenmemiştir. Ancak bu çalışmada eleştirel yaklaşımla çeviri değerlendirilmiş; arada sırada çevirmenin görüşünün benimsenmediği durumlarda başka seçeneklerin olabileceği öne çıkarılmıştır.