Osmanlı döneminde geometri öğretimi üzerine


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Matematik, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HASAN AL HUSSEIN

Danışman: Basri Çelik

Özet:

Bu yüksek lisans tezinde Hicri 1339 (Miladî 1920) yılında Türkiye Cumhuriyeti Maarif Nezareti (günümüzdeki adıyla Millî Eğitim Bakanlığı”)  tarafından bastırılmış olan "Mekatib'i İbtidaiyede Hendesenin Usul'ü Tedrisî" isimli 12 sayfalık bir kitapçık üzerinde durulacaktır. Kurtuluş savaşı yıllarında basılan bu kitapta ilkokullarda geometri öğretme yönteminin nasıl olması gerektiği başlıklar hâlinde verilmiştir. Günümüzde “iptidaiye mektebi” yerine “ilkokul”, “hendese” yerine “geometri” ifadeleri kullanılmaktadır. Toplam iki bölümden oluşan bu kitapçıkta ilkokulda geometrinin hangi yöntemlerle anlatılması gerektiği üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde “Geometrinin eğitim ve öğretim ile ilişkisi”, ikinci bölümde “Geometriyi öğretme yöntemi” üzerinde durulmuştur. Kitapçıkta bahsedilen geometri öğretim yöntemlerinin aradan geçen bir asırdan fazla bir zamandan sonra, günümüzde bile hâlâ geçerliliğini koruyor olması düşündürücüdür. Osmanlıca harflerle yazılmış olan kitapçığın aslının tüm sayfalarının görüntüleri ile okunuşunun günümüzde kullandığımız Latin harfleri ile yazılmış hâli tezin eklerinde verilmiştir. Tezin esas kısmını oluşturan “Bulgular ve Tartışma” bölümünde ise kitapçıkta yer alan konular günümüz Türkçesi ile açıklamalı olarak yer almaktadır.