Kemoterapi alan çocuklarda karadut şurubu ile sakız çiğneme uygulamasının oral mukozitleri önleme üzerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ, HEMŞİRELİK, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ARİFE ALBAYRAK

Danışman: Nurcan Özyazıcıoğlu

Özet:

Bu çalışma, kemoterapi alan çocuklarda karadut şurubu ile sakız çiğneme uygulamasının oral mukozitleri önleme üzerine etkisini karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Deneysel olarak yapılan çalışmanın verileri "Hasta Tanıtım Formu", Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) "Oral Mukozit Değerlendirme Ölçeği" ve "Uluslararası Çocuk Mukozit Değerlendirme Ölçeği (ChIMES)" ile araştırmacı tarafından toplanmıştır. Verilerin analizinde Shapiro Wilks, Mann Whitney U, Wilcoxon, ki-kare ve Fisher-Freeman-Halton testi yapılmıştır. Araştırmaya dahil edilen hastalar rastgele örneklem yöntemi ile üç gruba ayrılmıştır. Grup-1'e dahil edilen hastalara kliniğin rutin ağız bakımının yanı sıra karadut şurubu, grup-2'ye dahil edilen hastalara rutin ağız bakımıyla birlikte sakız çiğnetme ve grup-3'teki hastalara sadece klinikte kullanılan rutin ağız bakımı verilmiştir. Çalışmada üç grupta da 14. günde 5. güne göre Oral Mukozit Değerlendirme Ölçeği ve ChIMES değerlendirmesinde oral mukozit görülme oranı ve toplam skor değerlerinde artış görülmektedir. Gruplar arası karşılaştırmalarda, Oral Mukozit Değerlendirme Ölçeği ve ChIMES toplam skorlarına bakıldığında karadut şurubu grubunun sakız çiğneme grubu ve rutin protokol grubundan daha düşük medyan değerine sahip olduğu bulunmuştur (p<0.001). ChIMES'in diğer tüm alt gruplarında da (yutma, ağız içi ağrı, yemek yeme, içme, ağrı kesici alma, ülser varlığı) karadut şurubu grubu diğer iki gruba kıyasla daha düşük grade değerlerine sahiptir. Ayrıca gruplar içi karşılaştırmada karadut şurubu grubunun 5. ve 14. gününde %33,3 olguda hiç oral mukozit gözlemlenmemiştir. Sonuç olarak kemoterapi tedavisi alan pediatrik hastalarda oral mukozit gelişimini önlemek, tedavi etmek ve iyileşme süresini kısaltmak amacıyla karadut şurubu kullanımı önerilebilir.