Ücretlerin vergilendirilmesinde uluslararası karşılaştırmalı bir analiz: Asgari ücret üzerine bir değerlendirme


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ali Beştaş

Danışman: FERİDE BAKAR TÜREGÜN

Özet:

Üretim faktörü olan emeğin elde ettiği gelir olan ücret, gelir vergisi açısından vergilendirilecek bir unsurdur. Ayırma ilkesi gereği ücretin vergilendirilmesinin diğer gelir unsurlarından farklılaştırılması, çeşitli avantajlar sağlanması gerekir. Asgari ücret yasal bakımdan emek faktörüne ödenebilecek ve onun geçimini sağlamaya yetecek en düşük ücret olduğu için özellikle onun üzerindeki vergi yükünün azaltılması, koruyucu tedbirler alınması önemlidir. Bu çalışmanın amacı ücretlerin özellikle de asgari ücrettin vergilendirilmesini incelemek, çeşitli ülkelerdeki durumu karşılaştırmak, ücretin vergilendirilmesinde yaşanan sorunları tespit etmek ve çözüm önerilerinde bulunmaktır. Bu sebeple çalışma üç ana bölüm altında ele alınmıştır. Birinci bölümde ücret, ücretin vergilendirme sebepleri, Türkiye’de ve çeşitli ülkelerde ücretin vergilendirilmesi, muafiyet, istisna ve indirimler ve vergi yükü ele alınmıştır. İkinci bölümde asgari ücret, amacı, gelişimi, çeşitli ülkelerde asgari ücretin durumu ve vergilendirilmesi incelenmiştir. Son bölümde ise Türkiye’de ücret ve asgari ücretin vergilendirilmesinde yaşanan sorunlar tespit edilmiş ve çözümüne yönelik öneriler sunulmuştur. Çalışmada ücret gelirinin vergilendirmesinde ödeme gücünün yeterince dikkate alınmadığı, ücretlilerin vergi yükünün ağır olduğu, ücretliler arasında yatay eşitliğin bozulduğu ve asgari ücretlilerin vergi yükünün yüksek olduğu görülmüştür. Bu nedenle ücretlilerin vergi yükünü azaltmaya yönelik tedbirlerin alınması, özellikle stopaj yönteminin nihai vergileme olmaktan çıkarılarak beyanname yöntemine geçilmesi, yersiz muafiyet ve istisnalara son verilerek bazı istisnaların günün şartlarına uygun hale getirilmesi, damga vergisi kesintisine son verilmesi ve asgari ücretin vergi dışı bırakılmasının daha uygun olacağı sonucuna varılmıştır.