Planlama kararları ve kullanıcı memnuniyeti açısından Timsah Arena/Bursa Büyükşehir Belediye Stadyumu'nun değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sevde Kara

Danışman: MİRAY GÜR

Özet:

İlkel anlamda ilk örnekleri Antik Yunan döneminde görülen stadyum yapıları, Olimpiyat Oyunları’nın gerçekleştirilebilmesi için doğan mekansal ihtiyacı karşılamaya ilişkin ortaya çıkmıştır. Modern futbolun tüm dünyayı etkisi altına almasıyla ise stadyumlar Olimpiyat Oyunları’ndan çok futbol ile birlikte anılan yapılar haline gelmiştir. Bu durum futbola özgü stadyum kavramını oluşturmuştur. Kulüplerin kendi stadyumlarını inşa etmeye başlaması ise futbol stadyumlarının sayısını oldukça artırmıştır. Stadyumların temel fonksiyonu spor karşılaşmalarının yapılması için uygun ortamın sağlanmasıyken, günümüzün modern koşulları ve sürekli değişmekte olan kullanıcı beklentileri stadyumlara sporun yanı sıra farklı kullanımlar kazandırmıştır. Büyük kalabalıkları bir araya toplayan stadyumlarda tek seferde yaklaşık elli bin kişiye ulaşan seyirci grubu taraftar olarak adlandırılmakta olup, stadyumlarda beklentileri önem taşıyan ana kullanıcı grubunu oluşturmaktadır. Bu nedenle taraftarlar tarafından ev/yuva/mabet olarak görülen stadyumlarda kullanıcı memnuniyetinin sağlanması kulüp, stadyum, kent ve hem stadyum hem de kent kullanıcıları için önemli bir konudur. Son yıllarda Türkiye’nin pek çok kentinde eski stadyumlar yıkılmış, mevcut ya da farklı alanlara yeni stadyumlar inşa edilmiştir. Bu kentlerden biri olan Bursa’da da kentin ilk stadyumu ve Cumhuriyet yapısı örneği olan Atatürk Stadyumu yeni ve modern bir stadyum yapılması amacı ile yıkılmıştır. Çalışma kapsamında, yeni kent stadyumu olan Timsah Arena/ Bursa Büyükşehir Belediye Stadyumu kullanım sürecinde değerlendirilerek, stadyumun mimari niteliklerine ilişkin kullanıcı memnuniyeti araştırılmıştır. Geliştirilen kullanıcı memnuniyeti ölçeği stadyumu aktif olarak kullanan 394 taraftara uygulanarak, elde edilen verilerin SPSS programında analiz edilmesi sonucunda kullanıcıların memnuniyet düzeyi, hangi faktörlerin memnuniyet üzerinde etkili olduğu ve kentin eski ve yeni stadyumlarının taraftar üzerindeki algısı ortaya konulmuştur. Elde edilen bulgulara göre dış mekan kullanımı ve sosyal aktivite çeşitliliği memnuniyeti etkileyen en önemli faktör olurken, bunu stadyumun kent ile uyumu/ilişkisi takip etmektedir. Çalışmaya katılan taraftarlar üzerinde en fazla olumlu izlenim bırakan faktör ise stadyumun planlama kararları ve güvenlik özellikleri olmuştur. Yeni bir stadyumun yapımı beraberinde Atatürk Stadyumu’nun yıkımını getirdiğinden, kentsel belleğe zarar vermiştir. Çalışmanın sonunda ise söz konusu bulgular doğrultusunda, Bursa Timsah Arena örneği üzerinden, benzer dinamiklere sahip stadyumlarda kullanıcı memnuniyetinin sağlanmasına yönelik öneriler geliştirilmiştir.