Tekstil sektöründe ramöz bacasından kaynaklanan kirliliğinin çevresel boyutları ve proses sonucu oluşan atık yağın geri kazanımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASLI CANSU ÖZGEN

Danışman: Fatma Olcay Topaç Şağban

Özet:

Tekstil fabrikalarında ramöz prosesi sonucu atık yağlar oluşmaktadır ve buna bağlı olarak koku emisyonu problemi ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma kapsamında ram makinası kaynaklı atık yağların toprağa olan etkisinin değerlendirilmesi için bir toprak inkübasyon çalışması yürütülmüştür. Çalışmada, topraklar seçilen oranlarda (%1 ve %10) ramöz atık yağı ile kirletilmiş ve numuneler 280C'de karanlıkta inkübe edilmiştir. Toprak kalitesinin bir ölçümü olan enzim aktivitelerinin zamana bağlı değişimlerini incelemek için; 0.gün, 20.gün, 40.gün ve 60.gün olmak üzere belirlenen 4 periyotluk dönemlerde toprak örnekleri alınmıştır. Bu toprak örneklerinde üreaz ve alkali fosfataz enzim aktivite analizleri yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre üreaz aktivitesinin inkübasyon süresi boyunca kontrol toprağına göre daha düşük seviyede olduğu görülmektedir. Bu durum kirlenmenin topraktaki üreaz aktivitesini belirgin şekilde inhibe ettiğini göstermektedir. Diğer yandan topraktaki fosfataz aktivitesinde atık yağa bağlı bir inhibisyon etkisi meydana gelmemiş, atık yağ kısa vadede söz konusu enzimi stimüle etmiştir. Diğer yandan Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü Direktifine uygun olarak temiz üretim değerlendirme çalışmaları yürütülmüştür. Bu değerlendirmeler sonucu, önerilen en iyi mevcut teknik olarak ramöz bacasına filtre uygulanmasının ardından filtre sisteminin bir haznesinde atık yağlar toplanarak çevre kirliliğinin önüne geçilmektedir. Ayrıca doğalgaz kullanımından yaklaşık % 15 tasarruf edildiği, koku emisyonlarında ise yaklaşık % 90 azalma olduğu sonucuna varılmıştır. Önerilen en iyi mevcut tekniklerin geri dönüş sürelerinin yaklaşık 3 yıl olduğu belirlenmiştir.