Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gizem Karaca
Danışman: YÜCEL TAŞDEMİR
Özet:Bu çalışmada, polisiklik aromatik hidrokarbonların (PAH'lar) arıtma çamurlarındaki, sentetik katı matrikslerdeki (Na2SO4), organik (torf) ve inorganik (bentonit) katı matrikslerdeki konsantrasyonları belirlenmiş ve alternatif giderim yöntemleri değerlendirilmiştir. Bu çalışma kapsamda, Bursa'da işletilen bazı evsel ve endüstriyel atıksu arıtma tesislerinden çamur örnekleri alınmış ve PAH giderim uygulamaları özel olarak tasarlanan düzenekte gerçekleştirilmiştir. Arıtma çamurlarında UV-C ışınlarının kullanımıyla elde edilen en yüksek giderim verimleri kentsel çamurlarda %21, otomotiv çamurunda %65, gıda ve organize sanayi bölgesi çamurlarında ise sırasıyla %95 ve %36'dır. Çamurlara titanyum dioksit/dietilamin (TiO2/DEA) ilave edilmesiyle PAH giderim verimleri %100'e kadar yükselmiştir. Tüm çamur örneklerinde PAH giderim uygulamaları sırasında buharlaşarak giderilen PAH'ların %90'dan fazlasının 3-4 halkalı türlerden oluştuğu tespit edilmiştir. UV, UV-TiO2 ve UV-DEA uygulamalarıyla bentonitteki PAH'ların sırasıyla %75, %75 ve %88'nin giderildiği görülmüştür. Torf örneklerinde ise giderim oranları çok düşük olup maksimum giderim (%30) UV-DEA uygulamalarıyla sağlanmıştır. Na2SO4'teki PAH giderim uygulamalarında ise UV ışınlarının kullanımıyla PAH'ların %95'nin giderilebildiği ve örneklere DEA'nin ilave edilmesiyle bu değerin %100'e ulaştığı görülmüştür.Bu çalışma kapsamında, Bursa için önemli bir su kaynağı olan Nilüfer Çayı sedimentindeki PAH konsantrasyonlarının bölgesel ve mevsimsel değişimleri de belirlenmiştir. Nilüfer Çayı sedimentindeki toplam PAH konsantrasyonlarının mevsimsel olarak büyük değişim gösterdiği (15-9600 ng/g katı madde-KM) tespit edilmiş ve konsantrasyonların kış döneminde maksimum değerlere ulaştığı görülmüştür. Nilüfer Çayı sedimentindeki kirlilikte hem pirolitik kaynakların hem de petrojenik kaynakların etkili olduğu ortaya konmuştur.