Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Şeyh Şamil Yılmaz
Danışman: YAŞAR AYDINLI
Özet:Tarihe mal olmuş olayların neden ve niçin’i birçok filozof tarafından ele alınmış ve gerek siyaset felsefesine, gerek tarihi anlama konusuna hatta daha geniş anlamıyla tüm sosyal bilimlere dair birçok fikir öne sürülmüştür. Bazı düşünürlerin fikirleri tarihte yok olurken, bazı düşünürlerin görüş ve metodolojileri ise günümüze dahi ışık tutacak nitelikte bu gün tartışılmaktadır. Biz de bu çalışmamızda, bahsettiğimiz üzere eskimeyen ve birçok batılı düşünürün ilham kaynağı olan İbn-i Haldun’u ve onun tarihsel vakıalara getirdiği nedensel izahları irdelemeye çalıştık. İbn-i Haldun’un tarihte olmuş olan, olmakta olan ve olması muhtemel olan vakıalar karşısında nedensel bağıntıları nasıl kurduğunu, sosyal bilimler için önerdiği eskimeyen metodolojisini ve daha önemlisi bilimsel aklın oluşabilmesi için olmazsa olmazların neler olduğunu sorgulamaya, didiklemeye gayret ettik. Bu çalışmada temel referans kaynağımız İbn-i Haldun’un, kendi alanında eşsiz sayılan eseri “Mukaddime” olmuştur. Bilindiği üzere Mukaddimede İbn-i Haldun, “umran ilmi” adını verdiği anahtarla, insana dair her fenomenin nedenselliğini sorgulamakla kalmamış, gerek metodolojik gerek sosyolojikpsikolojik, gerekse de felsefi birçok alanda yeni ufuklar açmış ve kendinden sonraki filozoflara yol göstermiştir. Ona göre, insanlık tarihinde var olan her olgunun mutlak bir oluş sebebi vardır ve bu sebep, yeni olacak olan başka bir olgununda nedeni olmaktadır. İklimlerden başlayarak, farklı toplumlar, devletler, ekonomik modeller, şehirler hatta ilimler, kısacası insana dair ve insanla ilişkili ne varsa tüm bunlara dair nedensel izahlarda bulunmaktadır. Bu yönüyle de 21. yüzyıl insanı için hala İbn-i Haldun’da keşfedilmeyi bekleyen birçok konu olduğuna inanmaktayız.