Okulöncesi eğitimi alan ve almayan farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin dil gelişimlerinin karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Meral Taner

Danışman: HANDAN ASUDE BAŞAL

Özet:

Araştırmanın genel amacı, farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki okul öncesi eğitimi alan ve almayan ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin dil gelişimlerini cinsiyete göre karşılaştırmaktır. Araştırmanın evrenini, 2001-2002 eğitim öğretim yılında Bursa İli sınırlan içerisinde bulunan resmi ilköğretim okulu birinci sınıflarına devam eden öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Bursa ili sınırları içerisinde 10 resmi ilköğretim okulunun birinci sınıflarından 120 kız ve 120 erkek öğrenci olmak üzere toplam 240 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak çocukların dil gelişimini ölçmek için, Dunn (1965: Akt. Öner 1994) tarafından geliştirilen ve Türkçe'ye Katz ve arkadaşları (1974: Akt. Öner 1994) tarafından uyarlanan Peabody Resim-Kelime Testi kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi bağımsız örneklemler için t testi ve Varyans Analizi ile yapılmış olup, anlamlı farkların kaynağını bulmak için Tukey HSD Testi uygulanmıştır. İstatistiksel karşılaştırmalarda anlamlılık düzeyi.01 ve.05 olarak alınmıştır. Bulgular tablolar halinde özetlenmiştir. Araştırma sonucunda; elde edilen bulgulara göre okulöncesi eğitimi alan öğrencilerin dil gelişimlerinin okul öncesi eğitimi almayan öğrencilere göre daha iyi olduğu saptanmıştır. Orta ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki öğrencilerin dil gelişimlerinin alt sosyo-ekonomik düzeydeki öğrencilere göre daha iyi olduğu belirlenmiştir. Erkek öğrencilerin dil gelişiminin kız öğrencilere daha iyi olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar; okul öncesi eğitiminin ülkemizde yaygınlaştırılması gerekliliğinin önemini göstermiştir. Okul öncesi eğitimi programlarının dil gelişimine yönelik etkinliklerle zenginleştirilmesi ve özellikle anaokulu öğretmenlerinin sınıf içi etkinliklerinde dil gelişimini destekleyici örneklere daha çok önem vermesinin çocukların dili kullanmasında önemi büyük olacaktır. Ayrıca evde anne ve babaların da, dili kullanmada çocuklarına iyi örnek olmaları, çocuklarıyla konuşmaları ve çocuklarının duygu ve düşüncelerini ifade etmeleri konusunda desteklemeleri önerilmektedir.