Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AVNİ GÜNAYDIN
Danışman: EMİN ERTÜRK
Özet:Yüksek kapasiteli üretim yapan firmaların kurulması, uluslar arası sermaye hareketliliğinin artması ve teknik gelişmeler menkul kıymetleştirme çalışmalarının ekonomilerdeki ağırlığını artmıştır. Menkul kıymetleştirme çalışmaları; fona ihtiyacı olanların fon temini, elinde fon fazlası bulunanların ise gelir elde etmelerine imkân sağlarken, İslâmi kurallara göre hayatını tanzim eden kişiler kapitalist finansman yöntemlerine uzak durduklarından bir yandan ellerindeki fonlar atıl kalmakta, diğer taraftan da ihtiyaç duyulan kaynaklara erişimde zorluk yaşamaktadırlar. İktisadi verimsizliğe sebebiyet veren bu durumun ortadan kaldırılabilmesi için İslâmi prensiplere uygun finansal ürünlerin iktisadi hayattaki etkinliğini artırmaya yönelik çalışmaların sonucunda; önce faizsiz bankacılık ardından da menkul kıymetleştirme ve sigortacılık ürünleri geliştirilmiştir. 2013 yılı itibarıyla İslâmi finansal ürünlerin aktif toplamı 1,7 trilyon USD'ye ulaşmıştır. İslâm ülkelerinde faaliyet gösteren faizsiz bankalar konvansiyonel bankalardan daha yüksek ivme ile büyüme göstermektedir. Konvansiyonel menkul kıymetlere ilaveten İslâmi prensiplere uygun olarak geliştirilen sukuklar, Malezya'da uygulanmaya başlamış kısa sürede diğer İslâm ülkelerine ve ekonomik gelişmesi yüksek seviyede olan ülkelere yayılmıştır. Ülkemiz hukuk literatüründe "kira sertifikası" olarak tanımlanan sukuklar, İslâmi kurallara uygun bir menkul kıymet olmasının yanısıra, iktisadi gerçekliğe de uyum sağladığından, hem kamu hem de özel sektör şirketleri tarafından ihraç edilen sukuklar yatırımcılardan beklenen seviyede talep görmektedir. Kira sertifikalarının ihracı öncesinde ve ihracı sonrasındaki aşamalarla ilgili olarak; asimetrik bilgiyi önleyecek ve iktisadi riski asgaride tutacak düzenlemelerin yapılması ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu konularda, ortaya çıkacak aksaklıklar, henüz yeni sayılan bir ürünün taraflarında zarar ve moral değer aşınmasına sebebiyet vererek, ürünün geleceğini riskli hale getirebilir. Çalışmamız; İslâmda finansman ve finansman araçları, menkul kıymet, menkul kıymet olarak sukuk, sonuç ve değerlendirme olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, finansman ve İslamda finansal ürün ve müesseseler tetkik edilmiş, İkinci bölümde, menkul kıymetleştirme ve İslâmda menkul kıymetleştirme çalışmaları analiz edilmiş, Üçüncü bölümde; sukuk'un tanımı, gelişimi, İslâmi prensiplerle uyumu, ülkemizdeki uygulamaları incelenmiş, Sonuç ve değerlendirme bölümünde ise; uygulamadaki aksaklıklar ve alınması gereken tedbirlere ilişkin tespitler yapılmıştır.