Bursa siyasetinde Demokrat Parti (1946-1960)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Salih Budakoğlu

Danışman: SAİME YÜCEER

Özet:

Bursa Siyasetinde Demokrat Parti (1946-1950) adlı yüksek lisans çalışması, tez kriterinde ele alınmış bir incelemedir. Çalışmanın ana konusu olan Demokrat Parti döneminin Bursa siyaseti, 1946-1950 yıllan arasında yaşanan siyasal olaylar, 1950 sonrasındaki gelişmeler ile 27 Mayıs ihtilalini hazırlayan, koşulların Bursa yerelindeki kökenleri olmak üzere üç ana başlık altında toplanmıştır. Birinci başlık adı altında; 1946-1960 yıllarıyla ilgili olarak Bursalı Demokratların parti il teşkilatının kuruluş sürecinde karşılaştığı güçlükler, muhalefet yıllarında yapılan il kongreleri ve Bursa yerelinde yapılan seçimler sırasında demokratların karşılaştığı yerel bürokrat tavrı, ikinci başlık adı altında; 1950 yılları sonrasında Demokrat Parti'nin düzenlemiş olduğu Bursa il kongreleri, muhalif partilerle yapılan seçim mücadeleleri, son olarak üçüncü başlık altında 27 Mayıs ihtilalinin nedenlerinin Bursa yerelindeki yansımaları ile 27 Mayıs sonrası kent siyasetinde yaşanılan siyasal süreçler kronolojik bir tarzda anlatılmaya çalışılmıştır. İnceleme sırasında, Demokrat Parti Bursa İl Teşkilatı üyeleri' nin, teokratik eğilimleri bir sorun olarak ele alınmış ve DP Genel Merkezi'nin, laiklik yanlısı genel politikalarına rağmen, Bursa yerel örgütleri' ndeki taşra kökenli siyasetçilerin, DP Bursa İl Örgütüne teokratik taleplerini benimsetmeye çalıştığı sonucuna varılmıştır. Yine 1950 yılından sonra beliren parti içindeki farklı siyasal hiziplerin ortaya çıkış nedenleri ele alınarak, hizipleşmenin nedeni olarak da muhalefet yıllarında partide kümelenmiş farklı çıkar gruplarının, iktidarın maddi olanaklarını paylaşım isteğinden kaynaklandığı ifade edilmeye çalışılmıştır. Son olarak Demokrat Parti iktidarının yıkılışının en büyük nedenlerinden biri olarak sayılabilecek partizan idare anlayışının Bursa yerelindeki uygulamalarından örnekler verilmiştir. Demokrat Parti Bursa İl Teşkilatı ile ilgili yayımlanmış herhangi bir eser olmaması nedeniyle inceleme sırasında ele alman konular daha çok Demokrat Parti yanlısı ya da karşıt görüşlü muhalif yerel ve ulusal gazetelerdeki bilgilerin derlenmesiyle elde edilmiştir. Ancak bu dönemler arasında yayınlanan gazeteler Demokrat Parti ya da karşıt kökenli bir temele dayandığından, kaynakların niteliği konusunda ortaya çıkan sorun yapılan sözlü tarih çatışmaları, kaynaklarda bilimselliğinden şüphe edilen bilgilerin inceleme dışı bırakılması ve sorunlara tarafsız bir bakışı açısıyla yaklaşmak suretiyle çözülmeye çalışılmıştır.