Geçici-afet-müdahale tesisleri yerleşim problemi için stokastik optimizasyon bazlı çözüm yaklaşımları geliştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERVE KÖSE KÜÇÜK

Danışman: FATİH ÇAVDUR

Özet:

Olası bir afet sonrası merkezi ilk yardım ekiplerinin (AFAD, Kızılay vb.) afet bölgesine ulaşmalarında oluşabilecek gecikmeler nedeniyle, afetzedelerin gündelik hayatlarına devam etmelerinde ortaya çıkan sorunların ortadan kaldırılabilmesi için gerçekleştirilen afet operasyonlarının önemi gün geçtikçe artmaktadır. Buna bağlı olarak merkezi ilk yardım ekiplerine destek olabilecek yerel kaynakların kullanım potansiyellerinin arttırılması da giderek önem kazanmakta, afet operasyonları kapsamında çözüm yaklaşımları geliştirilmesi gereken özgün problemlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu tez çalışması kapsamında öncelikli olarak dikkate alınan geçici-afet-müdahale tesisleri yerleşim problemi de böyle bir probleme karşılık gelmektedir. Çalışmada dikkate alınan geçici-afet-müdahale tesisleri yerleşim problemi, merkezi ilk yardım ekiplerinin afet bölgesine ulaşmalarına kadar geçen sürede afetzedelerin temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan tesislerin yerleşimi ile ilgilidir. Çalışma kapsamında, geçici-afet-müdahale tesisleri yerleşim problemi için problem tanımı yapılmış, problemin çözümü için iki-aşamalı stokastik programlama modeli geliştirilmiştir. Geliştirilen model, temel ihtiyaç malzemelerini depolayacak geçici-afet-müdahale tesislerinin lokasyonunu ve sayısını belirleyip, afetten etkilenen bölgelere dağıtımı yapılacak temel ihtiyaç malzemelerinin miktarına karar vermektedir. Aynı zamanda, önerilen tamsayılı programlama modeliyle, geçici-afet-müdahale tesislerinden afetzedelere temel ihtiyaç malzemelerinin en kısa sürede taşınmasını sağlayan bir taşıma planı oluşturulmuştur. Geliştirilen modeller, bir deprem örnek olayı üzerinde test edilmiş ve Bursa ilinin Yıldırım ilçesinde yer alan 64 mahalleden oluşan bir bölge için çözüm sağlanmıştır.