Uygur 12 Makam repertuvarındaki “Rak, Çebbeyat ve Müşavirek” makamlarının Türk müziği ses sistemine aktarılması ve incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burak Gültekin

Danışman: ERDEM ÖZDEMİR

Özet:

Uygur 12 Makamı, Uygurlar için kültürel bir kimlik ve tarihsel süreç ile birlikte sahip oldukları kültürel birikimi yansıtan bir olgudur. Çalışmada, Uygur 12 Makamı repertuvarındaki Rak, Çebbeyat ve Müşavirek makamlarındaki eserler Türk müziği ses sistemine aktarılmış ve transpoze edilmiştir. Bu işlem sonrasında eserlerin müzikal incelemesi yapılarak benzerlik gösterdikleri Türk müziği makam dizileri, seyir özellikleri, güçlü ve karar sesleri tablo halinde belirtilmiştir. Uygur 12 Makamındaki Rak, Çebbeyat ve Müşavirek makamlarının sahip olduğu müzikal özellikler değerlendirildiğinde, Uygur geleneksel müziğinin tampereman sistemi temel alan bir ses sitemi olmasına rağmen; icra özelinde müzikal duyum ve dörtlü, beşli yapıları bağlamında geleneksel Türk müziğine benzerlik gösterdiği belirlenmiştir. Bu inceleme sonucunda, geleneksel Uygur müziği ile geleneksel Türk müziği arasında var olan benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuştur. Uygur makamlarının Türk müziği sisteminde kullanılan makamlara göre transpoze edilmiş olmasının, Uygur makamlarının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde daha kolay icra edilebilmesini ve Uygur klasik müziği yapısının daha anlaşılabilir olmasını sağlayacağı düşünülmektedir.