John Toland’ın din görüşü

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Pınar Alnıak Çömlek

Danışman: İSMAİL ÇETİN

Özet:

Bu çalışmada 17. yüzyılın sonlarına ve 18.yüzyıl erken dönemine damgasını vuran ve bu yüzyılın din ve tanrı kavramını tekrar yorumlayan John Toland ve onun Aydınlanma çerçevesinde savunmuş olduğu din ve dini kavramlar ele alınmaya çalışılmıştır. Rönesans’ın yeniden keşfi ve Aydınlanma Çağı’nın akılcılığı arasında kilit vazifesi gören Toland, siyasi, felsefi ve teolojik konulara cesur ve sıra dışı eleştirileri ile büyük katkı sağlamıştır. Gelenekler ve birey arasında yer alan batıl inanç, gizem ve ön yargının yerine özgür toplum, akılcı düşünme, sivil ve laik din üzerine kurulu bir Hristiyanlığın tek kurtuluş olacağını savunmuştur. Akıl ve dini hoşgörüyü esas kabul eden Toland, kurumsallaşan din ve tekelleşen Kilise Babalarına karşı çıkarak hiçbir geleneğin, otoritenin veya ortak aklın bireyin inancı üzerinde olamayacağını öne sürmüştür. Bilimin ışığında beşerin varlığının ispatı gerçeği ile yola çıkarak onu yücelten, onun toplum içindeki konumunu yeniden şekillendiren dini özgürlüğü din kavramı içinde eritme yolunu seçmiştir.