Osmanlıcılık ile İslamcılık arasında bir düşünür: Mizancı Murad Bey ve siyasi görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İBRAHİM DURMAZ

Danışman: ALİ YAŞAR SARIBAY

Özet:

Modernleşmenin doğasında dinin doldurduğu geleneksel dünyayı dönüştürerek içine aklı ve bilimi koyma miti vardır. Batı'da bu süreç, bilimsel gelişmelerin ışığında kilisenin ve öğretilerinin sorgulanmasıyla başlamış ve gelinen noktada siyasi meşruluk arayışlarının din ile bağlantısı kesilmiş görünmektedir. Daha çok 19. yüzyıl ile alakalı olan Osmanlı Devleti'nin modernleşme sürecinde ise din birçok yerde temel meşrulaştırma kaynağı olmuştur. İdeolojiler yüzyılı olarak da anılan bu yüzyılda Devlet-i Âliye'yi kurtarabilmek için birçok aydın tarafından birçok fikir önerisi getirilmiştir. Bu fikirlerin başında ise temelde devlet içindeki tüm unsurların birleşmesine dayanan Osmanlıcılık ile İslam'ın modern bir yorumunu sunan İslamcılık gelir. 19. yüzyılda yaşamış bir aydın olarak Murad Bey de bir yandan bu akımlardan etkilenmiş, bir yandan da II. Meşrutiyet yıllarındaki daha sert tartışmalara örnek söylemler geliştirmiştir. Bu çalışma ile Murad Bey'in fikirlerinin Osmanlıcılık ile İslamcılık arasında bir konumdan incelenebileceği savunulmuştur.